Met het heerlijke klimaat, een west-Europees welvaartsniveau en de relatief lage kosten voor het levensonderhoud, is Spanje een geliefd land om te wonen voor mensen uit Nederland en België met een pensioen of een uitkering. En waarom ook niet? Als je de mogelijkheid hebt je inkomen mee te nemen en je hoeft niet te werken, hoef je ook niet in het grijze weer te blijven zitten.
Maar als je eenmaal de beslissing hebt genomen, merk je dat er nogal wat bij komt kijken. Los van de verhuizing, wat al genoeg gedoe is, moet je al je papieren regelen. En vroeg of laat kom je de vraag tegen: hoe zit dat met je uitkering of pensioen en de belastingen als je in Spanje gaat wonen?
In dit artikel zullen we proberen daar een beeld van te schetsen. Dit is enkel bedoeld als eerste kennismaking. Omdat het om vrij complexe materie gaat, raden we in alle gevallen aan professionele ondersteuning te zoeken. Bij een verkeerde beslissing kan je namelijk het recht op je uitkering of pensioen verliezen als je in Spanje gaat wonen.
Een belangrijk deel van de informatie in dit artikel is afkomstig van websites van de Spaanse, Nederlandse en Belgische overheden. Daarnaast willen we Jeroen Oskam en Maartje Vissers van EuroEconomics bedanken voor het verstrekken van aanvullende informatie.
Dit alles gezegd zijnde: ¿benieuwd? ¡Vamos!
Portabiliteit
Het eerste punt van belang als je een pensioen of uitkering ontvangt in Nederland of België, en je wilt in Spanje wonen, is de “portabiliteit”. Letterlijk betekent dit dat je de uitkering of het pensioen “mee kan nemen” naar het buitenland.
Een aantal uitkeringen kan je namelijk niet, of maar beperkt meenemen naar het buitenland. Bij een verhuizing betekent dit simpelweg dat je het recht op de uitkering verliest en dus niet meer zult ontvangen. Dit wil je natuurlijk voorkomen. Ook zijn er bepaalde (Nederlandse) uitkeringen waar je op wordt gekort als je in Spanje woont, omdat de overheid ervan uitgaat dat het levensonderhoud in Spanje lager is.
Een voorbeeld van een uitkeringen die je kan verliezen, zijn werkeloosheidsuitkeringen. Een Nederlandse WW-uitkering kan je bijvoorbeeld maar gedurende drie maanden na vertrek blijven ontvangen. Daarna verlies je de uitkering. En als je in Vlaanderen in de dop zit, kan je die helemaal niet meenemen (hier zijn echter uitzonderingen op). Let op: het Belgische brugpensioen is technisch gezien ook een werkeloosheidsuitkering, en kan dus niet in het buitenland ontvangen worden.
Als je meer informatie wilt hebben over het ontvangen van een werkeloosheidsuitkering in Spanje, neem dan contact op met het UWV (Nederland) of met de RVA (België).
Maar welke uitkering of pensioen je ook ontvangt, de eerste stap is altijd om goed te informeren naar de mogelijkheden als je in Spanje wilt gaan wonen. Kom je er zelf niet uit, schakel dan professionele hulp in (wacht hier zeker niet te lang mee!) Het risico is namelijk niets meer en niets minder dan het verliezen van de uitkering.
Fiscaal residentschap in Spanje
Bij een verhuizing naar Spanje wordt je er na verloop van tijd “fiscaal resident”. Dat betekent dat de Spaanse belastingen je als belastingplichtige vaste inwoner gaan beschouwen en dat je dus als zodanig inkomstenbelastingaangifte moet gaan doen.
In het verleden hebben we hier al meerdere malen over geschreven. Zie bijvoorbeeld het artikel: Fiscaal resident in Spanje: wat betekent dat? Een uitleg.
In het kort ben je fiscaal resident in Spanje als je voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Je verblijft 183 dagen in een kalenderjaar, of meer, in Spanje. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn. Het idee is dat je in een kalenderjaar meer in Spanje verbleef, dan erbuiten.
- De kern van je financiële belangen bevindt zich in Spanje. Als je de 183 dagen in een kalenderjaar niet haalt omdat je veel op reis bent, maar je werkt bijvoorbeeld voor een Spaans bedrijf zonder vestigingen buiten Spanje, of je hebt een bedrijf in Spanje (en niet elders), dan ben je ook belastingplichtig in Spanje.
- Je hebt minderjarige afhankelijke kinderen en/of een partner met wie je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap aan bent gegaan, die permanent in Spanje verblijven.
Als je fiscaal resident bent in Spanje, moet je er aangifte doen van al je inkomsten wereldwijd. Dat geldt dus ook voor uitkeringen en pensioengelden uit Nederland of België. Deze worden door de Spaanse belastingdienst en hacienda, het Spaanse Ministerie van Financiën, op dezelfde wijze beschouwd als inkomsten uit arbeid.
Voor meer informatie hierover, kan het dus interessant zijn ons artikel Wonen in Spanje, werken in Nederland of België: een uitleg te lezen.
Overwinteren of in twee landen verblijven
Veel mensen die niet (meer) hoeven te werken omdat ze een uitkering of pensioen genieten in België of Nederland, wonen niet vast in Spanje, maar gaan er elk jaar een paar maanden naar toe. Er kan dan onduidelijkheid ontstaan over je fiscale residentie.
De eerste maatstaf voor het bepalen van je fiscale woonplaats is inschrijving bij de gemeente, maar dat is niet het enige waar de belastingdiensten naar kijken. Ze beschouwen ook andere factoren om te bepalen waar je de meeste tijd doorbrengt. Voorbeelden hiervan zijn:
- het verbruik van water en elektriciteit om te bepalen hoeveel dagen je je op een adres bevindt,
- de woonplaats van eventuele minderjarige kinderen, en waar die naar school gaan,
- waar de partner woont,
- waar je verzekeringen af zijn gesloten en je naar de dokter gaat,
- deelname aan het maatschappelijke leven,
- etc.
Dit wordt per geval bekeken. Het kan dus gebeuren dat zowel Nederland of België, als Spanje je aanmerkt als fiscaal resident. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je in Nederland of België bij de gemeente ingeschreven staat, maar meer dan de helft van het jaar in je (tweede) huis in Spanje bent en de Spaanse belastingdienst daar lucht van krijgt.
Als er onduidelijkheid bestaat over waar je fiscale woonplaats zich bevindt, doe je er goed aan hulp te zoeken van een fiscaal specialist. Er moet dan namelijk vastgesteld worden waar je fiscale woonplaats zich daadwerkelijk bevindt, en dat officiëel vast laten leggen in het andere land.
Buitenlandverblijf vs emigratie
Het is belangrijk om te weten dat de Nederlandse belastingdienst een buitenlandverblijf van minder dan een jaar niet als emigratie beschouwt. De dienst zal je in dat geval dus ook aanslaan voor de tijd die je in Spanje hebt doorgebracht.
Er kan bij een verblijf van minder dan een jaar dus ook onduidelijkheid ontstaan of je fiscale woonplaats zich in Spanje of in Nederland bevindt. Neem in dit soort gevallen eveneens contact op met een fiscaal specialist.
Belastingverdragen
Dit allemaal gezegd zijnde, je betaalt nooit twee keer belasting voor hetzelfde. Tussen Nederland, België en Spanje zijn er afspraken gemaakt waar je welke belasting betaalt. Hiervoor zijn er verdragen gesloten tussen de verschillende landen. Voor mensen die in Spanje wonen maar een uitkering of pensioen ontvangen in hun land van herkomst zijn er in die verdragen natuurlijk de ook nodige regelingen opgenomen.
Hoewel het in het eerste jaar van je verblijf in Spanje sowieso aan te raden is een expert in dienst te nemen om naar je situatie te kijken en je aangifte(s) te doen, doe je er goed aan bij onduidelijkheid over je fiscale residentie goede begeleiding te zoeken.
Uitkeringen en pensioenen belast in Spanje
Omdat je als fiscaal resident elk jaar in Spanje aangifte doet en inkomstenbelasting betaalt over je buitenlandse uitkering of pensioen, kan je in Nederland of België de uitkerende instantie verzoeken de inkomstenbelasting niet langer maandelijks in te laten houden. De Belgische of Nederlandse staat dragen dit namelijk niet automatisch aan de Spaanse staat af. Het kan dus een goed idee zijn om een spaarrekening te openen en daar maandelijks een bedrag op te storten. Anders kan het een probleem worden om in juni de belasting in een keer op te hoesten.
Nederland
De volgende Nederlandse uitkeringen en pensioenen worden in principe in Spanje belast als je in het land gaat wonen:
- Uitkeringen: WAO, WIA, WAZ, oorlogs- en verzetsuitkering, Anw, AAW
- Pensioenen en aanverwanten: particuliere pensioenen, AOW, AWW, VUT, oorlogspensioen, verzetspensioen, lijfrentes.
Informeer goed bij de uitkerende instantie of je de uitkering of het pensioen kunt blijven ontvangen, en of er een wijziging is in de hoogte van het bedrag. Niet alleen kan het zijn dat je de uitkering verliest. Er bestaat ook de mogelijkheid dat je de uitkering kunt behouden, maar er wel op gekort wordt omdat men ervan uitgaat dat de kosten van het levensonderhoud in Spanje lager ligt.
Er bestaan trouwens ook pensioenen die niet in Spanje maar in Nederland worden belast. Hier komen we later op terug.
België
Ook de meeste Belgische ontvangers van een invaliditeitsuitkering of een ouderdomspensioen kunnen deze blijven doorontvangen na een verhuis naar Spanje. Maar informeer toch goed bij de uitkerende instantie om te weten wat de mogelijkheden zijn. Deze mogelijkheid bestaat namelijk niet in alle gevallen. Hier komen we later op terug.
Aangifte inkomstenbelasting in Spanje
De aangifte van de Spaanse inkomstenbelasting vindt plaats in de maanden mei en juni, volgend op het jaar waarover je aangifte doet. Voor uitkeringen of pensioenen van buiten Spanje gelden in grote lijnen dezelfde voorwaarden en tarieven als voor inkomen uit arbeid van buiten Spanje.
Een van de belangrijkste kenmerken in het Spaanse systeem is, net als in Nederland en België, het progressieve karakter van de belastingen. Dat wil zeggen dat je bij meer inkomsten een hoger percentage belasting betaalt. Pas op: inkomsten waarvoor je in Spanje een vrijstelling krijgt omdat je al in Nederland of België belasting betaalt, tellen vaak wel mee bij het bepalen van dit percentage. Je moet deze inkomsten dus wel opgeven, ook al betaal je er in Spanje geen belasting over.
Voor meer informatie over deze aangifte, zie ook ons artikel: Aangifte doen voor de inkomstenbelasting (IRPF) in Spanje: best makkelijk.
Aftrekposten en vrijstellingen bij de Spaanse inkomstenbelasting
Er zijn een aantal vrijstellingen waar je met een uitkering of pensioen misschien gebruik van kunt maken als je in Spanje gaat wonen en er inkomstenbelasting moet betalen.
Om te beginnen bestaat er een vrijstelling als je totale bruto inkomen was minder dan €22.000, in je slecht 1 enkele inkomstenbron had. Let op: als tegelijkertijd je inkomen uit verhuur, verzekeringen, sparen en beleggen of een andere tweeede bron van inkomsten had, en dat was meer dan €1.500, geldt er een vrijstelling tot slechts €14.000.
Ook bestaan er belangrijke aftrekposten en zelfs volledige vrijstellingen voor mensen die arbeidsongeschikt zijn verklaard, of een andere handicap hebben. Voor arbeidsongeschiktheid of invaliditeit van 65% of meer kan je in veel gevallen een volledige vrijstelling krijgen. Vanaf 35% kan men aanspraak maken op kortingen.
Je moet daarvoor wel je Nederlandse of Belgische arbeidsongeschiktheidsverklaring of invaliditeitsattest laten erkennen door de Spaanse autoriteiten. Dat kan bij IMERSO (Insituto de Migraciones y Servicios Sociales) of bij de aangewezen instelling van de regionale overheid in de regio waar je woont.
Om dit te doen, moet je eerst een verklaring halen bij je Spaanse huisarts. Daarvoor heeft de huisarts inzage nodig in al je Nederlandse en/of Belgische medische rapporten. Deze breng je vervolgens naar IMERSO of het regionale Ministerie van Volksgezondheid, waar je een certificaat met de graad van arbeidsongeschiktheid krijgt. Dit breng je tenslotte naar het Agencia Tributaria.
Als je aanspraak denkt te kunnen maken op een van deze vrijstellingen of kortingen, neem dan contact op met een gestor die gespecialiseerd is in belastingen. Ga zeker niet zelf zitten knutselen in je belastingaangifte.
Belastingaangifte als niet-resident in Nederland of België
Als je eenmaal voor het eerst aangifte hebt gedaan in Spanje, kan je bij het Agencia Tributaria, de Spaanse belastingdienst, een fiscaal woonplaatsattest (België) of inkomensverklaring voor buitenlands belastingplichtigen (Nederland) laten invullen en ondertekenen. Met dit document kan je vervolgens in België of Nederland aantonen dat je in Spanje belastingplichtig bent.
Dit betekent trouwens niet dat helemaal geen aangifte meer hoeft te doen in Nederland of België. Hoewel de Spaanse wet zegt dat je belasting af moet dragen over je wereldwijde inkomen, en dat dit inderdaad van toepassing is op de meeste pensioenen of uitkeringen uit een ander land, zijn er situaties waarin juist het land van oorsprong belastingen heft.
Deze gevallen zijn allemaal opgenomen in de belastingverdragen tussen Nederland, België en Spanje. Zoals eerder al gezegd, hoef je hierdoor nooit tweemaal belasting te betalen
Enkele belastbare feiten in Nederland en België
Een voorbeeld van inkomen dat niet in Spanje is belast, maar juist in Nederland of België, zijn de overheidspensioenen. Als je een ambtenarenpensioen ontvangt, vraag je bij de Nederlandse belastingdienst of de FOD Financiën in België een verklaring aan waaruit blijkt dat het om zo’n pensioen gaat. Hiermee krijg je in Spanje een vrijstelling.
Ook als je nog vastgoed, ander vermogen, inkomsten uit arbeid of uit bepaalde uitkeringen in Nederland of België hebt, moet je in die landen belastingaangifte doen als niet-resident. Veel van deze zaken zijn namelijk ook belast als je er geen fiscaal resident bent.
Omgekeerd wil het Agencia Tributaria, het belastingkantoor in Spanje, eveneens weten waar je elders belasting over betaalt. Dit geldt ook voor zaken waar je in Spanje een vrijstelling voor krijgt omdat er in Nederland of België al belasting over geheven is. Een van de redenen hiervoor is dat dit inkomen meetelt bij het bepalen van het percentage inkomstenbelasting dat je in Spanje moet betalen.
Pas trouwens op met sjoemelen: de Nederlandse, Belgische en Spaanse belastingdiensten controleren actief en wisselen veelvuldig informatie met elkaar uit. De kans is groot dat je tegen de lamp loopt als je de verschillende aangiftes al dan niet bewust verkeerd invult, met de nodige gevolgen van dien.
Hypotheekrenteaftrek
Onder zeer strikte voorwaarden kan je recht op hypotheekrenteaftrek hebben als je geen fiscaal resident meer bent in Nederland. Je moet hiervoor een zogenaamd kwalificerend buitenlands belastingplichtige zijn.
Dit ben je als je wereldwijde verzamelinkomen voor tenminste 90% uit Nederland komt, en als je niet al in een ander land voor hypotheekrenteaftrek in aanmerking komt. Die laatste bepaling is niet op Spanje van toepassing want daar bestaat er geen hypotheekrenteaftrek.
Het bepalen van het Nederlandse deel van het verzamelinkomen gaat volgens Nederlandse voorschriften. Als fiscaal resident in Spanje moet je hiervoor een inkomensverklaring van de agencia tributaria, de Spaanse belastingdienst, bij de Nederlandse belastingen overleggen.
Let hierbij op dat je inkomsten uit vermogen in het woonland belast worden. Als je dus flink wat rendament hebt op spaargeld, of je hebt een erfenis ontvangen, en je bent fiscaal resident in Spanje, dan telt dat voor de Nederlandse belastingen mee als buitenlands inkomen. Dit is ongeacht waar de erfenis of het spaargeld in eerste instantie vandaan komt.
Verdere vragen? Ondersteuning nodig?
Het is te allen tijde aan te raden ondersteuning te zoeken van een fiscaal deskundige als je in Spanje gaat wonen en een Nederlandse of Belgische uitkering of pensioen wilt behouden. De informatie in dit artikel kan niet als voldoende beschouwd worden om dit zelf te regelen.
Wij van yourcatalancontact.com kunnen je voor een deel begeleiden en voor andere zaken kunnen we je helpen de juiste professionele begeleiding te vinden. Maar ook voor verdere vragen of opmerkingen over wonen in Spanje met een uitkering of pensioen uit Nederland of België, kan je ons contacteren op info@yourcatalancontact.com.
Als je graag op de hoogte wilt blijven van onze laatste artikelen over de Spaanse bureaucratie, kan je je opgeven voor onze nieuwsbrief en onze facebookpagina volgen.
Hebben jullie een gestor voor ons in El Prat? De meeste spreken geen ‘buitenlands’ en gebrek aan Spaans is mijn grootste handicap…
We hebben wel wat contacten. Ik stuur je even een mail.
Met bert,
Hebben jullie contacten in de ongeving van Novelda ivm fiscaal recidentia en ivm mijn wia uitkering van 100%
Hola,
Weten jullie een gestir die mij kan hellen met mijn eerste aangifte in Spanje en aanvragen vrijstelling loonheffing in NL? Ik woon in Comares/Malaga en sta op de wachtlijst bij Euroeconomics voor volgend jaar. Iedereen zit vol!
Alvast dank
Monica
Hallo Monica,
We zijn bezig dit zelf op poten te zetten. Als je je inschrijft voor de nieuwsbrief, houden we je op de hoogte.
Beste,
hebben jullie een fiscale gestor in de buurt van Guardamar Del Segura?
Mijn partner gaat 1juli 24 met pensioen, hij is dan 66. Ik heb een invaliditeitsuitkering met aanvullende verzekering. Wij wonen momenteel nog in België.
Mvg
Rita
Hallo Rita,
Op dit moment hebben we nog geen fiscaal gestor aan de Costa Blanca zuid. Waarvoor heeft u er precies een nodig? Is het voor belastingaangiftes te doen?
Groet,
Maarten Rinsema
Weet iemand hoe het met aow zit wanneer je met meerdere personen ingeschreven staat op hetzelfde adres. Word je dan gekort en is dat dan net als in Nederland?
Groet
Alice
Hallo Alice,
Ik raad aan dat je hierover informatie inwint bij de SVB.
Hallo, ik had graag geweten welke aftrekposten er bestaan in Spanje voor de inkomstenbelasting? Waar vind ik alle informatie wat betreft de vrijstellingen en de percentages die moeten betaald worden op privé inkomsten? Kennen jullie een gestor in de omgeving van Aspe die ons kan verder helpen? Dank je wel
Hallo Annick,
Over twee weken publiceren we een uitgebreid overzicht met de aftrekposten, zowel nationaal als per geweest, voor de gewesten waar de meeste Nederlanders en Belgen wonen. Daar zit uiteraard ook de Comunidad Valenciana bij, waar de provincie Alicante onder valt.
Ik heb geen op dit moment geen goede lokale gestor in Alicante, maar afhankelijk van waar je ondersteuning of begeleiding bij nodig hebt, kunnen we je misschien zelf verder helpen.