Met de trein naar Spanje: een andere manier van reizen

Met de trein naar Spanje. Het is niet voor iedereen weggelegd. Zoals elke manier van reizen heeft het zo zijn voor- en nadelen. Maar met de juiste mindset kan deze treinreis een bijzondere ervaring zijn. De eerste voorwaarde is dat je “onderweg zijn” niet ziet als een noodzakelijk kwaad, maar als onmisbaar onderdeel van je reiservaring. Een goed boek, muziek, lekkere snacks en vooral veel uit het raam kijken doen de rest.

Dit artikel is onderdeel van ons maandthema over voorbereidingen van een vakantie in of een reis naar Spanje. Zo bespreken we in de komende weken bijvoorbeeld ook de beste manieren om met de auto naar Spanje te gaan. In het verleden hebben we trouwens al vaker toeristische informatie gegeven, voornamelijk over Catalonië.

Waarom zou je met de trein naar Spanje reizen?

De eerste vraag die bij de meeste mensen opkomt bij het lezen van de titel van dit artikel is zonder twijfel: waarom zou je dat eigenlijk doen? Naar Brussel, Parijs of zelfs Berlijn, dat is nog wel te begrijpen, maar Spanje? Dat is wel een hele lange zit…

Dat klopt. Je kan in een dag in Barcelona geraken, maar vanuit Amsterdam ben je iets meer dan 12 uur onderweg, en vanuit Brussel iets meer dan 9 uur. En dan ben je dus nog maar in Barcelona. Voor veel mensen is dat niet de eindbestemming. Qua reistijd kan de trein dus niet op tegen het vliegtuig. Wel is het sneller dan met de auto.

Omdat een treinreis, afhankelijk van de bestemming, een of twee dagen duurt, neem je natuurlijk niet de trein voor een lang weekend Valencia. Je moet zelf de afweging maken, maar als je minder dan een week gaat, staat de tijd die je kwijt bent aan een treinreis niet in verhouding tot de tijd dat je in Spanje bent.

Voordelen

De trein heeft een aantal voordelen. Qua comfort is de trein de aangenaamste manier van reizen. De stoelen zijn vele malen comfortabeler dan die van een vliegtuig of een auto en je hebt meer dan voldoende beenruimte. In de meeste treinen zijn er stopcontacten voor telefoons of laptops en is er wifi aan boord. Ook zijn de meeste treinen uitgerust met een bar. Tijdens de reis kan je dus af en toe even je benen strekken en koffie gaan drinken of een hapje eten.

Bovendien kan je in de trein aanmerkelijk meer bagage meenemen dan in het vliegtuig (je mag net zoveel meenemen als je zelf kunt dragen). In de stations zit je wel met het gesjouw van je koffers en tassen. Hier heb je dan weer geen last van als je met de auto reist.

Maar uiteindelijk is het reizen met de trein natuurlijk echt interessant omdat het de minst vervuilende manier is om naar Spanje te gaan. Voor veel mensen zal dit niet zo belangrijk zijn. Dit artikel is dan ook in de eerste plaats bedoeld voor hen die dit wel doorslaggevend vinden.

En voor mensen die graag met de trein reizen. Of mensen die bang zijn om te vliegen. En voor mensen die wel een beetje van avontuur houden. En natuurlijk voor mensen die het gewoon eens een keer willen doen…. Kortom, misschien is dit artikel ook wel voor jou.

Verschillende mogelijkheden

Tot Barcelona

Eerst bekijken we de manieren om vanuit Nederland en België in Barcelona te komen. De tijden in de tabellen hieronder zijn geldig in mei 2022. Het kan zijn dat er in de toekomst meer treinen vertrekken, omdat tijdens de coronapandemie een aantal treinen uit de planning is gehaald die met de tijd weer gaan rijden.

Via Valence (overdag)

De meest efficiënte manier, vooral als je met veel bagage reist, is de directe TGV van Brussel naar Valence, en daarna de Spaanse hogesnelheidstrein (AVE) naar Barcelona. Als je vanuit Nederland komt, moet je natuurlijk eerst met de Thalys of de internationale trein naar Brussel.

Het grote voordeel van deze route zijn de makkelijke overstappen, vooral als je tussen Nederland en België de Thalys neemt. Je stapt in Brussel in hetzelfde station over (Brussel-Zuid of Bruxelles-Midi), en vaak aan hetzelfde perron. In Valence stopt de trein naar Barcelona zelfs op hetzelfde spoor.

Zoals we in de rest van dit artikel zullen zien, is het gemak van deze overstap niet te onderschatten. Het is de enige route waarbij je in Parijs niet van het ene station naar het andere hoeft te gaan.

Via Parijs (overdag)

De tweede mogelijkheid is om vanuit Nederland of België de trein te nemen naar Parijs, en daar over te stappen op de rechtstreekse TGV naar Barcelona en Spanje. Het voordeel van deze reis is dat je trein ’s ochtends iets later vertrekt en dat het iets goedkoper is. Het nadeel (een groot nadeel) is de overstap in Parijs.

Je komt daar namelijk aan in Gare du Nord en vertrekt vanaf Gare de Lyon. Deze stations worden verbonden door de voorstadtrein RER D. Dit is nogal een lastige overstap. Je moet met al je bagage je weg vinden in beide stations die nogal groot en onoverzichtelijk zijn. Een andere mogelijkheid is om deze overstap te maken met een taxi, maar dat kan je makkelijk meer dan €50 kosten.

Nachttreinen

In Frankrijk rijden er steeds meer nachttreinen. Een nachttrein is natuurlijk geen vijf sterren hotel op wielen. Het comfort is vergelijkbaar met dat van een ferry. Je kan kiezen tussen luxe pullmanstoelen en een bed in een couchette.

Hou er rekening mee dat als je kiest voor een bed, je een coupé deelt met mensen die je niet kent. Vrouwen krijgen op aanvraag wel speciaal een bed in een cabine met alleen andere vrouwen. In de tweede klasse hebben cabines 6 bedden waarvan er meestal maar 4 of minder bezet zijn. In de eerste klasse zijn de bedden wat breder. Er zijn er daar 4 per coupé, die meestal niet alle 4 bezet zijn. Als je boekt, kijk goed naar het prijsverschil. Het verschil in comfort tussen de beide klassen is aanmerkelijk, terwijl het prijsverschil vaak niet zo groot is.

In zowel de eerste als de tweede klasse krijg je een zogenaamde kit voyage aangeboden. Hier zitten een aantal handige zaken in, zoals een flesje water, een oogmaskertje en wat vochtige doekjes. De treinen worden elke dag gereinigd en ontsmet, en je krijgt een kussentje en een deken die rechtstreeks van de stomerij komen en vacuum verpakt zijn. Van de deken kan je een soort slaapzak maken door hem dubbel te vouwen. Je kan natuurlijk ook je eigen lakens of slaapzak meenemen, maar dat hoeft dus niet.

Voordeel van een nachttrein is dat je de tijd niet voorbij ziet gaan. Je gaat direct na vertrek al slapen, en ’s ochtends vroeg maakt de conducteur iedereen wakker als de trein aankomt. Het is wat behelpen met het sanitair (er is natuurlijk geen douche), maar elke wagon heeft twee toiletten met wastafel, en nog 2 andere aparte cabines met alleen een wastafel.

Nachttrein Parijs-Marseille

Dit is de route die je automatisch aangeboden krijgt op de website van de Franse spoorwegen (zie hieronder bij “Boeken”). Deze route gaat met de Thalys naar Parijs Gare du Nord, de nachtrein van Parijs Gare d’Austerlitz tot Marseille Blancarde, en dan een AVE (Spaanse hogesnelheidstrein) van Marseille Saint Charles tot Barcelona. Deze laatste trein rijdt trouwens door naar Madrid, zodat je meteen al een stuk verder Spanje in geraakt indien nodig. Je kan dan zelfs dezelfde dag nog doorreizen naar bijvoorbeeld Andalusië, Valencia of Alicante.

Je moet in dit geval dus overstappen in Parijs en in Marseille. En ook dit zijn niet zo maar overstappen. In beide steden moet je naar een ander station.

In Parijs kan je vanaf Gare du Nord metrolijn 5 nemen tot Gare d’Austerlitz. Ook in dit geval kan je een taxi nemen als je daar het geld voor over hebt. Tussen Marseille Blancarde en Marseille Saint Charles gaat er elke 8 minuten een metro van lijn 1, en elke 20 minuten een stoptrein (TER).

Vooral als je na Barcelona verder moet reizen is dit de meest efficiënte verbinding. Je stapt ’s middags in de trein in de Benelux, de volgende ochtend vroeg stap je al op een hogesnelheidstrein in Marseille, en in de middag ben je in Madrid.

Andere nachttreinen

Als je niet (veel) verder moet dan Barcelona zijn er nog andere mogelijkheden met de nachttrein, die vaak een stuk goedkoper zijn. Bovendien hoef je dan niet over te stappen in Marseille (wel in Parijs).

Je kan de nachttrein nemen uit Parijs naar Latour-de-Carol, waar je een aansluiting hebt op een regionale trein van Renfe naar Barcelona. En er is ook een nachttrein naar Cerbère. Daar kan je met een Franse regionale trein (TER) de grens oversteken naar Portbou, waar er ook regionale treinen naar Barcelona vertrekken.

Met deze verbindingen ben je een stuk later in Barcelona dan als je over Marseille reist, maar de routes zijn veel goedkoper. Daarover meer in het hoofdstuk over de kosten.

Langs de Atlantische kant

Je kan er ook voor kiezen om met de trein langs Hendaye en Irún naar Spanje te reizen. Vanuit Parijs Gare de Montparnasse gaan er hogesnelheidstreinen naar Irún, en er gaat ook een nachttrein vanuit Parijs Gare d’Austerlitz naar Hendaye. Overstappen in Parijs doe je met metrolijn 4 om naar Montparnasse te gaan, met met lijn 5 voor Gare d’Austerlitz.

Het grote probleem met deze route is dat er aan de Spaanse kant geen aansluiting is op een hogesnelheidstrein. Als je naar Madrid of naar het zuiden gaat, is dit dus geen interessante verbinding. Alleen als je in het noorden moet zijn, is het de moeite waard deze mogelijkheid te bekijken. Mogelijkheden vind je op de routeplanner van de Franse spoorwegen.

In Spanje

Vanaf Barcelona kom je op het Spaanse spoorwegnet terecht. Als je overdag van Nederland of België naar Barcelona reist, kan je ’s avonds nog een AVE halen tot Madrid. Als je nog verder moet dan Madrid, zou je kunnen overwegen om in Barcelona te overnachten. Barcelona-Madrid is immers nog weer bijna 3 uur verder en je hebt al de hele dag in de trein gezeten.

Als je in Frankrijk de nachttrein hebt genomen tot Marseille, kan je daar ’s ochtends de hogesnelheidstrein pakken tot Madrid en verder per trein reizen naar de rest van Spanje.

Spanje heeft het meeste hogesnelheidsspoor van Europa. Als je eenmaal in Madrid bent, zijn bijna alle grote Spaanse steden makkelijk te bereizen. Zie de tabel voor de reistijden.

De Spaanse staat is bezig met het verbeteren van het spoor tussen Barcelona, Valencia en verder naar Alicante. Hierdoor zal het in de toekomst niet nodig zijn om over Madrid te reizen. Dit is natuurlijk vooral interessant voor mensen die naar de oostkust van Spanje gaan: Valencia, Alicante of Murcia.

Boeken

Benelux – Barcelona

Als je geen zin hebt om moeilijk te doen, dan boek je het eerste deel van je reis het best rechtstreeks via de app van de Franse spoorwegen SNCF. Hier vind je de link. Het makkelijkste is om als begin- of eindstation in de Benelux Amsterdam, Rotterdam, Breda, Antwerpen of Brussel Zuid in te geven, en aan de andere kant Barcelona Sants. Je krijgt dan de routes voorgeschoteld die hierboven genoemd worden (overdag met 1 of 2 overstap, of de nachttrein tot Marseille).

Je kan echter ook wat meer werk maken van die app. Dat doe je door de verschillende treinen apart op te zoeken en aan je winkelwagen toe te voegen. Je kan bijvoorbeeld eerst het traject Benelux-Parijs opzoeken, en daarna bijvoorbeeld een van de andere nachttreinen die hierboven worden genoemd. Als je helemaal handig bent en je boekt ruim van tevoren om zo goedkoop mogelijk te reizen, lees dan zeker ook de paragraaf hieronder over de Ouigo treinen. Dit zijn Franse lowcosttreinen met wat afwijkende trajecten, waardoor ze niet automatisch worden genoemd als je het hele stuk in een keer bekijkt.

Let bij het boeken van een nachttrein goed op dat je een couchette selecteert als je er eentje wilt hebben. Anders kom je allicht in een stoel terecht, en dan is het een lange zit.

Het heeft niet zoveel zin om de reis te boeken bij de NS of de NMBS. Zowel via internet als aan het loket internationaal kunnen ze niet zo goed uit de voeten met een verre bestemming in Spanje. Van veel van de hiervoor genoemde mogelijkheden zullen ze je zonder blikken of blozen vertellen dat ze gewoon niet bestaan.

Spanje

In Spanje zelf kan je boeken via de website van Renfe, de Spaanse spoorwegen. Ook de Spaanse spoorwegen bieden trouwens een low cost service aan: Avlo.

Vanaf november zal er daarnaast een private hogesnelheidstreinmaatschappij actief zijn in Spanje: iryo. Dit bedrijf zal treinen laten rijden van Madrid naar Barcelona, Valencia en Andalucía.

Kosten

Bekijk bij het boeken alle mogelijkheden die je hebt voordat je reserveert, vooral als je geen bezwaar hebt tegen de nachttrein.

De ticketprijzen van de Franse en Spaanse spoorwegen werken op een vergelijkbare manier als vliegtuigtickets. Hoe eerder je boekt, hoe goedkoper de kaarten. Tickets voor de thalys kan je drie maanden van tevoren reserveren. Treinen binnen Frankrijk en van Frankrijk naar Spanje kan je al vier maanden van tevoren boeken.

Als je reserveert zodra dat kan, dus drie maanden vantevoren met het Benelux deel van het traject inbegrepen, dan kost een enkeltje Rotterdam-Barcelona met overstappen in Brussel en Valence TGV je zo’n 200 euro. Met enkel een overstap in Parijs kan je klaar zijn voor 130 euro, maar dat hangt wel af van de dag van de week. De meeste dagen kost het meer in de orde van 170-180 euro, zelfs als je ruim van tevoren boekt.

Als je erg kortdag boekt, dan wordt het een erg kostbare onderneming. Bij minder dan een week zijn zelfs veel treinen al helemaal volgeboekt en kan het helemaal niet meer.

Ouigo in Frankrijk

Als je echt goedkoop wilt reizen, en je neemt de tijd om het internet af te speuren, is het ook interessant om naar de Franse lowcosttreinen te kijken. Deze gaan onder de naam Ouigo. Je kan deze treinen vinden in de boekingsapplicatie van de Franse spoorwegen, maar er is ook een aparte website: www.ouigo.com. Voor Frankrijk zelf is deze site helaas alleen beschikbaar in het Frans.

Deze treinen zijn een soort van Ryanair op wielen. Je betaalt extra voor grote koffers en plaatsreservering. Ook stopt de trein vaak op stations die niet in de stad zijn, maar aan het hogesnelheidsspoor om de stad heen. Je hebt iets minder beenruimte (hoewel nog altijd meer dan in een vliegtuig) en er is geen bar aan boord, alleen wat vending machines.

Dat gezegd zijnde, als je ruim van tevoren boekt, reis je voor 16 euro van Lille naar Montpellier en voor 10 euro van Parijs naar Montpellier.

Helaas rijdt zo’n trein niet helemaal door naar Spanje. Je moet vanaf Montpellier dus weer met een “dure” TGV of AVE verder. Let op: waarschijnlijk moet je in Montpellier ook van station wisselen, wat je weer tijd gaat kosten. Al helemaal omdat de twee stations niet goed met elkaar zijn verbonden: je moet met een bus en een tram.

Lowcosttreinen in Spanje

Ouigo heeft trouwens ook een trein tussen Barcelona, Zaragoza en Madrid. Als je naar de rechterbovenhoek van hun pagina gaat, kan je het land veranderen en als je dan een trein binnen Spanje zoekt, is de site ook beschikbaar in het Engels en het Spaans.

Zoals gezegd heeft Renfe ook zo’n lowcosttrein. Het loont dus om bij al deze maatschappijen even te kijken wat de beschikbaarheid en de kosten zijn.

Nachttrein

Ook de nachttreinen zijn een stuk goedkoper dan de hogesnelheidstreinen als je ruim van tevoren boekt. De goedkoopste kaarten van alle drie de nachttreinen die hierboven worden genoemd (vanuit Parijs naar Marseille, Latour-de-Carol of Cerbère) zijn zo’n 35 euro voor een 2e klas couchette. Maar pas op: afhankelijk van de dag van de week zijn deze goedkope kaarten maar beperkt beschikbaar. De prijs gaat daarna al snel omhoog.

Als je in Catalonië moet zijn, is het goedkoper een nachttrein te nemen tot de Spaanse grens (Latour-de-Carol of Cerbère), en dan over te stappen op een Spaanse regionale trein. De hogesnelheidstrein tussen Marseille en Barcelona is een heel pak duurder dan zo’n regionale trein. Als je na Barcelona nog verder reist, is dit misschien niet zo interessant, omdat je anders wel heel laat aankomt in Madrid of nog verder.

Interrail

Het kan interessant zijn een interrailkaart te nemen. De tijd dat deze alleen voor jongeren waren, is voorbij. Tegenwoordig kan iedereen een interrailkaart kopen. Je kan er een kopen voor een enkel land, of voor heel Europa. Aangezien een groot stuk van de reis door Frankrijk gaat, is het natuurlijk interessant om te kijken voor een kaart voor heel Europa.

Een interrailkaart is geldig vanaf het eerste station na de grens van het land waar je woont. Als je dus bijvoorbeeld in Nederland woont, betaal je het volledige bedrag tot Antwerpen. Daarna kan je je interrailkaart gebruiken. Vlamingen kunnen het best naar Rijsel gaan en daar een TGV nemen, bijvoorbeeld eentje die niet in Parijs stopt, maar doorrijdt naar Marseille en onderweg in Valence TGV stopt. Daar kan je dan weer overstappen op de trein naar Barcelona, zoals we eerder hebben gezien.

Met een interrailkaart kan je een aantal dagen in een of twee maanden reizen in het land van keuze, of in heel Europa. Het minimum is 4 dagen over een hele maand verspreid. Voor heel Europa kost deze kaart €246 voor mensen van boven de 26. Voor jongeren kost de kaart €185. Er bestaan ook kaarten voor twee weken, of een of meerdere maanden aaneengesloten.

Twee minpunten van interrail

Opgepast: voor treinen die een reservering vereisen, betaal je een supplement. Helaas geldt dat voor bijna alle treinen die in dit artikel worden genoemd. Een supplement is 10, 20 of 30 euro, afhankelijk van hoe druk en gewild een route is. Hou hier rekening mee op het moment dat je berekend of interrail goedkoper is dan losse kaarten kopen. Een interrailkaart is dus zeker niet in alle gevallen goedkoper. Bovendien moet je voor sommige treinen ruim van tevoren reserveren omdat er anders geen stoelen meer zijn.

En een ander nadeel van een interrailkaart is hoe het werkt: met een app in je telefoon. We kunnen het niet mooier maken dan het is: dit is een verschrikkelijk ingewikkelde en onoverzichtelijke app. Als je besluit een interrail te nemen om met de trein naar Spanje te reizen, neem dan voor je eerste reisdag een uurtje (of zelfs een hele middag) de tijd om je ermee bekend te maken.

Informatie of ondersteuning

Wil je ook eens een keer proberen van of naar Spanje te reizen met de trein? Vanwege het milieu, voor het avontuur, of omdat je stiekum toch een beetje een treinennerd bent… reden te over om het eens te proberen. Maar als na het lezen van het bovenstaande je moed in de schoenen zinkt alleen al bij de gedachte het te moeten organiseren, neem dan contact met ons op. We kunnen je informatie geven, ondersteunen waar nodig, of zelfs de hele reis voor je organiseren.

Je kan ons mailen op info@yourcatalancontact.com. Je kan ons ook volgen op facebook. En als je graag op de hoogte blijft van onze nieuwste artikelen, schrijf je dan zeker in op onze mailinglijst.