Steeds meer mensen werken in Nederland of België, maar wonen in Spanje. Het past in een trend die al voor 2020 was begonnen, maar door de lockdowns in een stroomversnelling is geraakt: werken op afstand. Dit kan in vele vormen. Sommige werkgevers staan je toe om voltijd vanuit huis te werken, waardoor je niet langer in de buurt van je werk hoeft te wonen. Of je bent een digital nomad: een zelfstandige die door het gebruik van internet niet langer gebonden is aan een locatie.
Fiscaal gezien kan werken in een land en wonen in een ander land nogal ingewikkeld zijn. Waar betaal je belasting waarover? Saaie kost, maar je moet het wel goed regelen allemaal.
De informatie in dit artikel is voornamelijk gericht op mensen die in loondienst werken voor een bedrijf uit Nederland of België, maar in Spanje wonen. Dit artikel niet gericht op zelfstandigen of echte digital nomads.
Dat gezegd zijnde: ¿benieuwd? ¡Vamos!
Voor de duidelijkheid
De inhoud van dit artikel is enkel bedoeld als eerste kennismaking. Omdat het om vrij complexe materie gaat, raden we in alle gevallen aan professionele ondersteuning te zoeken bij het doen van je belastingen.
Zoals gewoonlijk komt de informatie in dit artikel primair van websites van de Spaanse, Nederlandse en Belgische overheden en internationale instanties. Maar omdat dit een ingewikkeld thema is waarover deze overheidssites geen duidelijke informatie verstrekken, hebben we aanvullende informatie ingewonnen bij euroeconomics, een gestoría die zich voornamelijk richt op Nederlanders en Nederlandse bedrijven met zaken in Spanje. We willen Jeroen Oskam en Maartje Vissers van Euroeconomics dan ook heel erg bedanken voor hun ondersteuning.
Tenslotte willen we bij voorbaat onze excuses maken aan onze Vlaamse lezers. Normaal gesproken streven we ernaar de informatie voor Belgen en Nederlanders in balans te houden. Voor dit thema hebben we echter lang niet zoveel informatie voor België kunnen vinden als voor Nederland.
Fiscaal residentschap
Als je voor een bedrijf in Nederland of België kunt werken terwijl je in Spanje kunt wonen, is het om te beginnen belangrijk te weten wat “fiscaal residentschap” is. Dit is een term uit het fiscaal recht, dat verwijst naar het land waar je belastingplichtig bent. Let op, dit hoeft niet in alle gevallen het land te zijn waar je bij de gemeente ingeschreven staat.
Om het nog gecompliceerder te maken, heeft elk land eigen wet- en regelgeving rondom fiscaal residentschap. De voorwaarden zijn dus niet hetzelfde in Nederland, België en Spanje. Bovendien sluiten de regels van de verschillende landen elkaar niet uit.
Hierdoor kan je in de situatie komen dat je in zowel het woon- als het werkland belastingplichtig bent. Daarom hebben Spanje, Nederland en België zogenaamde dubbelbelastingverdragen met elkaar afgesloten. Die bevatten een aantal bepaling waardoor je nooit twee maal belasting hoeft te betalen voor hetzelfde belastbare feit.
Laten we eerst eens kijken wat de bepalingen zijn voor het fiscaal residentschap in de verschillende landen.
Spanje
Over het fiscaal residentschap in Spanje hebben we een paar weken geleden nog een artikel gepubliceerd: Fiscaal resident in Spanje: wat betekent dat? Een uitleg.
Heel kort samengevat ben je in Spanje belastingplichtig als je aan een van de volgende voorwaarden voldoet:
- Je verblijft 183 dagen in een kalenderjaar, of meer, in Spanje. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn. Het idee is dat je in een kalenderjaar meer in Spanje verbleef, dan erbuiten.
- De kern van je financiële belangen bevindt zich in Spanje. Als je de 183 dagen in een kalenderjaar niet haalt omdat je veel op reis bent, maar je werkt bijvoorbeeld voor een Spaans bedrijf zonder vestigingen buiten Spanje, of je hebt een bedrijf in Spanje (en niet elders), dan ben je ook belastingplichtig in Spanje.
- Je hebt minderjarige afhankelijke kinderen en/of een partner met wie je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap aan bent gegaan die permanent in Spanje verblijven.
Als je fiscale woonplaats zich in Spanje bevindt omdat je er woont of gaat wonen, schrijft de Spaanse wet voor dat je er aangifte moet doen over je wereldwijde inkomsten voor de inkomstenbelasting (IRPF). Dit geldt ook als die inkomsten uit het buitenland komen. Verderop zullen we zien dat dit mogelijk tot problemen kan leiden en hoe dit is opgelost.
Nederland
In Nederland gelden er vergelijkbare voorschriften, hoewel de informatie daarover een stuk minder concreet is.
Volgens de website van de belastingdienst kijkt men vooral naar je omstandigheden om te bepalen wat je fiscale woonplaats is. In eerste instantie is dat je vaste woon- of verblijfplaats, dus waar je bij de gemeente ingeschreven staat.
In het bevolkingsregister van de gemeente houden ze de regel aan dat je je uit moet schrijven als je meer dan 8 maanden in het buitenland verblijft. Als je korter dan dat naar het buitenland vertrekt, kan je ingeschreven blijven staan, maar dan beschouwt de belastingdienst je ook als belastingplichtig. Om problemen te voorkomen, al helemaal als je voor onbepaalde duur vertrekt, kan het dus handiger zijn je uit te schrijven bij de gemeente.
Overigens moet je je ook uitschrijven bij de gemeente in Nederland om je in te mogen schrijven bij de gemeente in Spanje. En zonder die inschrijving kan je niet het groene NIE-kaartje aanvragen, de zogenaamde residencia. Maar dat is een ander verhaal.
De belastingdienst kijkt echter nog verder dan alleen de inschrijving bij de gemeent. Ze verder rekening met onder andere de volgende factoren:
- Je brengt de meeste tijd door op een adres in Nederland.
- Je partner woont in Nederland. Ook wordt er gekeken naar waar de rest van je gezin zich bevindt.
- Je werkt in Nederland.
- Je bent verzekerd in Nederland.
- Waar je huisarts zich bevindt: in Nederland of daarbuiten
- Lidmaatschappen van verenigingen
- Je kinderen volgen een opleiding in Nederland
Het kan dus zo zijn dat je niet in een Nederlandse gemeente ingeschreven staat, maar de belastingdienst wel bepaalt dat je fiscale woonplaats in Nederland is.
Buitenlandverblijf vs emigratie
Het is ook belangrijk om te weten dat de belastingdienst een buitenlandverblijf van minder dan een jaar niet als emigratie beschouwt. De dienst zal je in dat geval dus ook aanslaan voor de tijd die je in Spanje hebt doorgebracht.
Er kan bij een verblijf van minder dan een jaar dus onduidelijkheid ontstaan of je fiscale woonplaats zich in Spanje of in Nederland bevindt. Stel je voor dat je minder dan een jaar naar Spanje vertrekt, maar er wel meer dan 183 in een kalenderjaar verblijft. In dit voorbeeld beschouwen de belastingdiensten van beide landen je als fiscaal resident.
Neem in dit soort gevallen altijd contact op met een fiscaal specialist.
Inkomsten belast in Nederland bij fiscale residentie in het buitenland
Ook als je fiscale residentie niet in Nederland is, wordt er in principe belasting geïnd op de volgende zaken:
- Inkomsten uit vastgoed in Nederland
- Een ambtenarenpensioen (pensioen na bij de overheid te hebben gewerkt)
- Nederlandse sociale verzekeringsuitkeringen
- Inkomsten uit een Nederlands arbeidsovereenkomst
Als een of meerdere van de bovenstaande situaties op jou van toepassing is, noemt de belastingdienst je een buitenlands belastingplichtige.
Dat laatste punt kan problemen opleveren als je fiscaal resident bent in Spanje, omdat je in Spanje ook geacht wordt hier belasting over te betalen. Daarom is dit geregeld in het dubbelbelastingverdrag tussen Nederland en Spanje. Hier komen we straks nog op terug.
Kwalificerend buitenlands belastingplichtige (hypotheekrenteaftrek)
Een buitenlands belastingplichtige komt slechts onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek. Sinds 2015 is bepaald dat je hiervoor in aanmerking komt als je verzamelinkomen voor tenminste 90% in Nederland is verdiend, en als je niet al in een ander land voor deze regeling in aanmerking komt. Die laatste bepaling is niet op Spanje van toepassing.
Het bepalen van het Nederlandse deel van het verzamelinkomen gaat volgens Nederlandse voorschriften. Als fiscaal resident in Spanje moet je hiervoor een inkomensverklaring van de agencia tributaria, de Spaanse belastingdienst, bij de Nederlandse belastingen overleggen.
Let hierbij op dat je inkomsten uit vermogen in het woonland belast worden. Als je dus flink wat rendament hebt op spaargeld, of je hebt een erfenis ontvangen, en je bent fiscaal resident in Spanje, dan telt dat voor de Nederlandse belastingen mee als buitenlands inkomen. Dit is ongeacht waar de erfenis of het spaargeld in eerste instantie vandaan komt.
België
In tegenstelling tot wat gebruikelijk is, lijkt in België de wetgeving een pak bondiger dan in Nederland of Spanje als het op de belastingplicht aankomt bij wonen en werken. Hoewel dit ten opzichte van Nederland ook weer niet zo’n grote verrassing hoeft te zijn. Het gaat immers over geld.
Het wetboek van de inkomstenbelastingen bepaalt dat alle rijksinwoners aan de personenbelasting zijn onderworpen. Hieronder verstaat men alle natuurlijke personen die hun domicilie in België hebben, of er de zetel van hun fortuin hebben. Dat laatste betekent dat het wereldwijde vermogen vanuit België wordt beheert.
Deze personen dienen aangifte te doen van hun wereldwijde inkomen in België.
Dubbelbelastingverdragen
Hierboven hebben we gezien dat er situaties kunnen onstaan dat zowel Spanje als België of Nederland je als fiscaal resident kan beschouwen bij wonen en werken in verschillende landen. Om te voorkomen dat je in zowel je woon-, als je werkland belasting moet betalen, hebben deze landen daarom dubbelbelastingverdragen met elkaar gesloten.
Zo’n dubbelbelastingverdrag wordt door twee landen onderling gesloten. Dit is dus niet op Europees niveau geregeld, waardoor de regeling met het ene land kan verschillen van die met een ander land. Hoewel deze verdragen veel op elkaar lijken, heb je dus niet zoveel aan advies van een kennis die in Frankrijk of Duitsland woont, en in België of Nederland in loondienst werkt.
Als in jouw geval niet duidelijk is in welk land je belastingplichtig bent, of als je in zowel het land waar je werkt als waar je woont aangemerkt bent als fiscaal resident, doe je er goed aan professionele ondersteuning te zoeken. In die situatie bekijken de belastingdiensten namelijk per geval welke belasting er waar betaald moet worden, en moet je de nodige stukken aanleveren.
Let op: vooral in het jaar waarin je emigreert kan zich zo’n situatie voordoen. Het is dus aan te raden om in ieder geval in het eerste jaar dat je in Spanje woont je aangifte door een belastingdeskundige te laten doen.
Inkomstenbelasting
Als je eenmaal weet waar je fiscale woonplaats is, weet je dan ook waar je belasting moet betalen? Helaas ligt het iets minder simpel dan dat. Landen hebben namelijk hun eigen belastingwetten over inkomsten die je er geniet, ook als je er niet woont. Fiscaal resident zijn in een land betekent niet dat je in andere landen helemaal geen inkomstenbelasting hoeft te betalen.
Zo hebben we in het verleden al meerdere malen gezien dat als je geen fiscaal resident bent in Spanje, maar er wel een tweede woning bezit, je elk jaar aangifte moet doen van de inkomstenbelasting voor niet ingezetenen (IRNR, modelo 210). Je wordt dan elk jaar aangeslagen voor iets wat vergelijkbaar is met het huurwaardeforfait in Nederland. Zie ook ons artikel: Valkuil: verplichte aangifte inkomstenbelasting voor tweede huis in Spanje.
Andersom zijn er ook zaken waarvoor je in Nederland of België belasting moet betalen, ook al bevindt je fiscale woonplaats zich elders. Hierboven hebben we al gezien dat dit in Nederland bijvoorbeeld het geval is als je een Nederlandse arbeidsovereenkomst hebt.
Compensación extranjera
In de dubbelbelastingverdragen tussen België of Nederland en Spanje, is vastgelegd dat als je voldoet aan de voorwaarden fiscaal resident te zijn in Spanje, maar voor onbepaalde duur werkzaam blijft bij een Nederlands of Belgisch bedrijf, je in Spanje inkomstenbelasting betaalt voor alle werkzaamheden die je in, of vanuit, Spanje verricht. Werkzaamheden die je vanuit België of Nederland verricht, blijven belast in die landen. Je kan die dan gedeeltelijk of geheel weer aftrekken van de Spaanse inkomstenbelasting (IRPF).
Hierbij kan je niet simpelweg het bedrag aftrekken dat je in het buitenland hebt betaalt. Voor de zogenaamde compensación extranjera (buitenlandcompensatie) hanteert hacienda een vrij ingewikkelde berekening. Dit doet men om te voorkomen dat men relatief hoge bedragen terug moet geven aan werknemers uit landen met hogere belastingen dan in Spanje, zoals het geval is in Nederland en België.
Binnenlandse werknemer met buitenlandse werkgever
Vanuit Spaans perspectief (en als fiscaal resident in Spanje wordt je zo beschouwd) ben jij niet een werknemer die in het buitenland woont, maar heb jij als Spaans ingezetene een buitenlandse werkgever.
Je werkgever moet zich dus als niet-residente werkgever in Spanje laten registreren. Dit betekent dat je werkgever maandelijks de Spaanse loonsbelasting in moet houden en aan hacienda (het Spaanse ministerie van financiën) moet storten. Bovendien heb je recht op Spaanse sociale verzekeringen, waardoor je werkgever ook die premies af moet dragen aan de Spaanse overheid.
Als je dus voor onbepaalde duur in loondienst op afstand wilt werken voor een bedrijf in Nederland of België, terwijl je in Spanje gaat wonen, heb je hiervoor de medewerking van je bedrijf nodig. Een goede gestor kan je bedrijf helpen met het registreren als niet-residente werkgever, en met het afdragen van de nodige lasten.
Buitenlandse bezittingen
Niet alleen betaal je in Spanje inkomstenbelasting. Ook moet je een informatieve aangifte doen over al je bezittingen die vanuit Spaans perspectief in het buitenland liggen, als deze bezittingen een bepaalde waarde overstijgen. Hier hoef je verder geen belasting over te betalen, de aangifte is puur informatief. Doe je deze aangifte niet, dan wordt dat wel als fraude beschouwd.
Deze aangifte moet je doen voor 31 maart, door middel van formulier modelo 720 van de Spaanse belastingen.
Belastingontduiking
De belastingdiensten van Spanje, België en Nederand werken nauw met elkaar samen samen. Ze wisselen actief informatie uit over elkaars onderdanen. Hou hier ten alle tijde rekening mee bij het doen van je belastingaangiftes in Nederland of België, en Spanje.
Verdere vragen? Ondersteuning nodig?
Het is te allen tijde aan te raden ondersteuning te zoeken van een fiscaal deskundige als je in Spanje gaat wonen, terwijl je blijft werken voor een werkgever in België of Nederland. De informatie in dit artikel kan niet als voldoende beschouwd worden om dit zelf te regelen.
Wel kunnen wij van yourcatalancontact.com je helpen bij het vinden van de juiste professionele begeleiding. Maar ook voor verdere vragen of opmerkingen over wonen in Spanje en werken voor een bedrijf in Nederland of België, kan je ons contacteren op info@yourcatalancontact.com.
Als je graag op de hoogte wilt blijven van onze laatste artikelen over de Spaanse bureaucratie, kan je je opgeven voor onze nieuwsbrief en onze facebookpagina volgen.
