Op 22 november gaat Nederland vervroegd naar de stembus voor de Tweede Kamer, en ook als Nederlander die in het buitenland woont mag je stemmen. Afgelopen week is de gemeente Den Haag, die verantwoordelijk is voor de stemmen uit het buitenland, begonnen met de communicatie over deze verkiezingen.
Als je je in het verleden al hebt laten registreren als kiezer in het buitenland, dan hoef je niets te doen en krijg je alle documenten om te kunnen stemmen thuisgestuurd op het adres dat de gemeente Den Haag van je heeft. Maar als je je niet eerder had laten registreren, kan dit het moment zijn dat je dat wilt doen. Je hebt tot 11 oktober de tijd. In dit artikel leggen we uit hoe dat werkt. Ook bekijken we hoe je je inschrijving kunt veranderen als je al ingeschreven stond.
¿Benieuwd? ¡Vamos!
Stemrecht en in het buitenland wonen
Ook als je officiëel niet meer in Nederland woont, heb je nog steeds stemrecht voor nationale en Europese verkiezingen. Je kan dus meestemmen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Vanaf 2023 kan je ook stemmen voor het kiescollege van de Eerste Kamer.
Als Nederlander in Spanje kan je overigens dan weer wel in Spanje meestemmen voor de gemeenteraad van je woonplaats. In het artikel Stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen in Spanje: een uitleg leggen we uit hoe dat zit.
Voorwaarden om te kunnen stemmen uit het buitenland
Om te kunnen stemmen als je in het buitenland woont, zijn er een aantal voorwaarden.
- Je bent natuurlijk 18 jaar of ouder.
- Je moet in het bezit zijn van een geldig Nederlands paspoort of identiteitskaart, of een identiteitskaart van Caribisch Nederland. Ook kan je een identiteitskaart gebruiken van Aruba, Curaçao of Bonaire waar je Nederlandse nationaliteit op staat vermeld.
- Je staat niet meer ingeschreven bij een Nederlandse gemeente.
- Bij de gemeente Den Haag sta je geregistreerd als kiezer in het buitenland. Hierover later meer.
- Je bent niet uitgesloten van kiesrecht.
Veel mensen hebben zich om wat voor reden dan ook niet uitgeschreven in Nederland, en staan bij een Nederlandse gemeente nog in het bevolkingsregister. Ook zij hebben mogelijkheden om te stemmen vanuit het buitenland, zolang ze ouder zijn dan 18 jaar, niet uitgesloten zijn van kiesrecht en natuurlijk over de Nederlandse nationaliteit beschikken. Ze doen dit niet op dezelfde manier als zij die zich al uit hebben geschreven in Nederland. Hierover later meer.
Registeren als kiezer in het buitenland
De gemeente Den Haag houdt het kiesregister bij van Nederlanders die niet meer bij een Nederlandse gemeente ingeschreven staan.
Je wordt hier niet automatisch in opgenomen als je je uitschrijft bij de gemeente omdat je naar Spanje vertrekt. Hoewel de gemeente je op dat moment wel inschrijft in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI, het onderdeel van het bevolkingsregister voor mensen met een BSN die niet in Nederland wonen), is de RNI niet verbonden aan dit kiesregister van de gemeente Den Haag. Als je wilt blijven stemmen voor de Eerste en Tweede kamer, en/of de Europese verkiezingen in Nederland, is het dus zaak dat je dit zelf doet.
Op deze pagina van de gemeente Den Haag kan je lezen hoe dit in z’n werk gaat. Op die pagina kan je een formulier downloaden dat je in kunt vullen. Daarna stuur je dat terug per mail met een scan van je identiteitsbewijs, of per post met een kopietje van je ID.
Voor de komende tweedekamerverkiezingen heb je tot 11 oktober de tijd om je in te schrijven. Als je correct bent geregistreerd, ontvang je daar een bevestiging van.
Wijzigingen
Het is van belang dat je je gegevens in het kiesregister bijhoudt. Eventuele wijzigingen, zoals adreswijzigingen, geef je dus door aan de gemeente Den Haag door middel van het wijzigingsformulier. Ook het doorgeven van wijzigingen kan tot 11 oktober. Deze wijzigingen gelden trouwens alleen voor het kiesregister, en niet voor bijvoorbeeld het RNI, de belastingdienst, DUO, het UWV, etc.
Als je nog wel ingeschreven staat in een Nederlandse gemeente, zal je officiëel in die gemeente stemmen. Je kan je dan niet inschrijven in het kiesregister van de gemeente Den Haag. Verderop zullen we bespreken hoe je in dit geval vanuit het buitenland kunt stemmen.
Tenslotte, in tegenstelling tot je inschrijving in het kiesregister, die je zelf moet doen op het moment dat je Nederland officiëel verlaat, gebeurt je uitschrijving automatisch op het moment dat je terugverhuist naar Nederland, en je er inschrijft bij een gemeente.
Europese verkiezingen
Voor de verkiezingen voor het Europese parlement heb je de mogelijkheid te stemmen in je land van herkomst, of in het land waar je woont. Je mag maar één keer stemmen, dus je zult tussen de twee moeten kiezen.
Als je in Spanje wilt stemmen, geef je dit op dezelfde manier aan als voor het stemmen voor de gemeenteraad in dat land. (Zie ook het artikel Stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen in Spanje: een uitleg). Als je in Nederland wilt stemmen, geef je dat aan op het moment van registratie als kiezer in het buitenland, of eventueel op een later moment door middel van het wijzigingsformulier. In beide gevallen moet je een verklaring afgeven dat je slechts een keer zult stemmen, en niet in beide landen.
Hoe werkt stemmen vanuit het buitenland?
Als je ingeschreven staat in het register voor kiezers in het buitenland, kan je op drie verschillende manieren stemmen. Per post, per volmacht en met een kiezerspas. Je kan niet in alle verkiezingen op al deze manieren stemmen. Hieronder gaan we daar verder op in.
Als je niet ingeschreven staat in dat register, maar je staat nog ingeschreven bij een gemeente in Nederland, kan je alleen per volmacht of door middel van een kiezerspas stemmen. Omdat je nog ingeschreven staat bij een gemeente, kan je in alle verkiezingen stemmen.
Per post
Als er geen uitzonderlijke situaties zijn, zoals een pandemie, is stemmen per post in principe alleen mogelijk voor Nederlanders met stemrecht die permanent in het buitenland wonen en ingeschreven staan in het register voor kiezers in het buitenland. Deze mogelijkheid bestaat voor alle verkiezingen waar zij aan deel kunnen, en willen, nemen: de Tweede Kamerverkiezingen, verkiezingen voor het kiescollege voor de Eerste Kamer en de Europese verkiezingen.
Ongeveer 12 weken voor de verkiezingen verstuurt de gemeente Den Haag een briefstembewijs en twee enveloppes naar je postadres dat ze van je hebben in het register van kiezers in het buitenland. Vier weken voor de verkiezingen ontvang je het stembiljet per mail. Dat biljet moet je uitprinten.
Dit stembiljet is niet het enorme stuk papier dat wordt gebruikt in stembureaus in Nederland, maar slechts een A4-tje. In de bovenste helft van dat A4-tje geef je aan welke lijst/partij je wilt stemmen. In de onderste helft kan je aangeven welk nummer je van die lijst wilt stemmen. Vul je in die onderste helft niets in, dan gaat je stem automatisch naar de lijsttrekker van de partij die je boven aan hebt gekruisd.
Vervolgens doe je het stembiljet in een van de enveloppes die je bij het briefstembewijs hebt gekregen. Deze gesloten envelop doe je samen met een kopie van je (geldige) Nederlandse identiteitsbewijs en het briefstembewijs in de andere envelop. Dat is een retourenvelop met het adres van de gemeente Den Haag erop.
Als je de documenten niet per post en/of per mail hebt ontvangen op de momenten dat dat zou moeten, neem dan zo snel mogelijk contact op met de gemeente Den Haag. Onderaan dit bericht vind je de contactgegevens.
Per volmacht
Als je ingeschreven staat als kiezer in het buitenland, kan je iemand in Nederland machtigen om voor je te stemmen in de Tweede Kamerverkiezingen en de Europese verkiezingen (dus niet voor het nieuwe kiescollege voor de Eerste Kamer). De volmacht vraag je aan bij de gemeente Den Haag. Enkele weken voor de verkiezingen zet die gemeente daar een formulier voor op de website. De volmacht is slechts voor een enkele verkiezing geldig. Je moet dus elke verkiezing opnieuw een volmacht aanvragen als je op deze manier wilt stemmen.
Als je nog wel in een Nederlandse gemeente ingeschreven staat, kan je voor alle verkiezingen iemand machtigen. Het formulier hiervoor haal je bij de gemeente waar je ingeschreven staat. Ook kan je de persoon die je wilt machtigen invullen op de achterkant van de kiezerspas die je hebt ontvangen op het adres waarop je in Nederland in staat geschreven. Je moet dit wel zelf ondertekenen. Degene die je machtigt moet een kopie van je paspoort of identiteitskaart bij zich hebben als hij of zij gaat stemmen.
Per kiezerspas
Als je tenslotte op de verkiezingsdag in Nederland bent, kan je ook zelf gaan stemmen in een stembureau.
Nederlanders die geregistreerd staan als kiezer in het buitenland, moeten daarvoor een kiezerspas aanvragen bij de gemeente Den Haag. Dit kan ook pas een paar weken voor de verkiezingen, via deze website. Zij kunnen dit alleen doen voor de Tweede Kamerverkiezingen en de Europese verkiezingen, en dus niet voor het nieuwe kiescollege voor de Eerste Kamer.
Stemgerechtigden die nog ingeschreven staan bij een gemeente in Nederland, ontvangen op het adres waarop ze ingeschreven staan een kiezerspas die ze kunnen gebruiken om in Nederland te stemmen.
Contactgegevens gemeente Den Haag
Gemeente Den Haag
Publiekszaken/Unit Verkiezingen
Postbus 84008
2508 AA Den Haag
Netherlands
Telefoonnummer: +31 70 353 44 00
E-mailadres: kbn.verkiezingen@denhaag.nl
Verdere vragen of opmerkingen?
Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van het bovenstaande? Of wil je graag wat ondersteuning bij het proces om je in te schrijven als kiezer in het buitenland? Aarzel dan zeker niet contact met ons op te nemen. Dat kan door middel van ons contactformulier, of door ons een mail te sturen naar: info@yourcatalancontact.com.
Ook als je graag op de hoogte wilt blijven van onze laatste artikelen over de Spaanse bureaucratie, kan je je opgeven voor onze nieuwsbrief en ons volgen op facebook.
Dit gaat dus weer niet goed want ik ontvang post na 3 maanden en het verzenden duurt soms even zo lang
Hallo Art,
Je kunt ook iemand machtigen om voor je te stemmen in Nederland.