Wat zijn leuke dingen om te doen met de feestdagen in Barcelona en Catalonië? Veel mensen die er net wonen, of die een stedentripje hebben gepland, stellen zich deze vraag. Spanje staat niet bekend om zijn kerstmarkten als Duitsland of Oostenrijk. Ook voor Kerstinkopen denkt men eerder een Londen dan aan Barcelona, en voor een uitbundig Oud en Nieuw is Catalonië niet de voor de hand liggende optie. Dit is niet helemaal onterecht. Kerst en Oud en Nieuw zijn feesten die in Spanje voornamelijk in besloten kring worden gevierd met vrienden en familie. Het is dus erg rustig op straat en het lijkt of er weinig te beleven is.
Als je echter weet wat er allemaal te doen is, kan je de feestdagen prima in Barcelona of de rest van Catalonië doorbrengen. Een van de grote voordelen is natuurlijk het weer. Met zo’n 15 graden overdag in december is het er aanmerkelijk beter vertoeven dan in de Benelux. Hou er wel rekening mee dat het aan het einde van de middag al flink af kan koelen en dat je in de avond een winterjas aan moet.
In Catalonië zijn er heel wat meer feestdagen dan in Nederland en België. Om daar een idee van te krijgen, kan je ons artikel De feestdagen in Catalonië op een rijtje lezen. Omdat Driekoningen een belangrijke feestdag is, duren de feestdagen hier een week langer dan in Nederland of België!
Hieronder bekijken we wat er allemaal te doen is rondom de feestdagen in Barcelona en de rest van Catalonië.
Kerstmarkten bezoeken
Als je het hebt over wat je kunt doen met de feestdagen, dan denkt men vaak het eerst aan kerstmarkten. Natuurlijk zijn er ook zulke markten in Catalonië, hoewel ze niet zo bekend of gemütlich zijn als die van onze oosterburen.
Fires de Santa Llúcia
De Fires de Santa Llúcia, oftewel de Sint-Luciamarkten, zijn van oudsher de Catalaanse kerstmarkten. Deze werden oorspronkelijk gevierd rondom de naamdag van Sint-Lucia op 13 december.
De bekendste Fira de Santa Llúcia is die van Barcelona. Deze vindt sinds 1786 plaats op het plein voor de kathedraal. Op deze levendige markt verkopen meer dan 200 kraampjes kerstdecoratie, kerstbomen, ambachtelijke en artisieke cadeau-artikelen en andere typische producten die bij Kerst horen. Ook is er een deel van de markt speciaal aan muziek gewijd. Voor veel Barcelonese families is het traditie op deze markt hun kerstboom te halen. Dit doen ze vaak begin december, tijdens het lange weekend rondom de 8e.
De fira de Santa Llúcia in Barcelona begint eind november en duurt tot en met 23 december, de dag voor kerstavond. De opening valt altijd samen met het moment dat de feestverlichting in de straten voor het eerst brandt. Rondom de markt worden allerlei evenementen georganiseerd. Zo kan je bijvoorbeeld een masterclass doen voor het inrichten van de perfecte kerststal, staat er een enorme tió de nadal (volgende week meer over deze Kersttraditie) en zijn er concerten.
Buiten Barcelona zijn er vele steden en dorpen die een eigen fira de Santa Llúcia organiseren. Een aantal van de bekendere zijn die van Sabadell en Manresa. Ook die van het dorpje Canyelles in de buurt van Vilanova i La Geltrú is een van de bekendere. Deze markten duren vaak wat korter dan die in Barcelona. Voordat je er eentje gaat bezoeken, doe je er dus goed aan eerst even te googelen.
Website van de Fira de Santa Llúcia in Barcelona
Andere kerstmarkten
Een andere kerstmarkt in Barcelona vindt plaats aan de voet van de Sagrada Familia. Deze duurt meestal net zo lang als de fira de Santa Llúcia bij de kathedraal. Op de kerstmarkt van Sagrada Familia vindt je meer ambachtelijke voeding terug dan op de markt bij de kathedraal.
De gevel van de Sagrada Familia die over de geboorte van Christus gaat is tijdens de markt mooi opgelicht. De bouw van deze gevel is begonnen in 1882 en is het enige stuk dat ontworpen is door Gaudí zelf. Het hele kerstverhaal is er in beeldhouwwerk op terug te vinden. Al met al is het dus zeker de moeite waard om op deze markt ook even een kijkje te nemen.
Minder bekende kerstmarkten in Barcelona zijn Nadal al Port en de Christmas Market. Nadal al Port vindt plaats op de Moll de la Fusta in de haven. Ook deze kerstmarkt beroemt zich op de bijzondere verlichting: de hele markt is overdekt met een “dak” van lampjes. Christmas market is geïnspireerd op de Duitse kerstmarkten in is te vinden op de oude binnenplaats van het Casa de convalescència.
Kerststallen
Menig Catalaan heeft dierbare herinneringen aan de kerststal op het dorpsplein die in de dagen voor Kerst werd bezocht met papa en mama, of met opa en oma. De Kerststal (belén) is in Catalonië belangrijker dan de kerstboom, bij mensen thuis soms ook trouwens. Vandaar dat men op kerstmarkten zoveel decoratie en figuurtjes voor in de kerststal verkoopt.
Elke gemeente heeft dan ook een kerststal staan op een prominente plaats. Meestal is dit een vrij traditionele scène, met de welbekende beelden, hooi op de grond en een houten stal. De laatste jaren is het bij veel gemeentes in de mode om een levende kerststal te organiseren, meestal op kerstavond, of in het weekend voor Kerst. Sla zeker het programma van jouw gemeente er even op na. Misschien vind je in dat programma sowieso nog wat onverwachte en leuke dingen om te doen met de feestdagen!
In Barcelona is de Belén traditioneel op de Plaça Jaume I te vinden, het plein in het centrum voor het stadhuis en het paleis van de Generalitat, de regionale regering. Deze kerststal is in de beleving van de Barcelonesen erg belangrijk. Er staat vaak een rij om de stal te kunnen bekijken. Sinds het stadsbestuur echter heeft besloten deze stal een minder traditioneel aanzien te geven, is het elk jaar weer een bron van discussies en polemiek. Hierdoor lijkt deze traditie een beetje te verwateren.
Feestverlichting in Barcelona bewonderen
Spaanse steden scheppen er eer in om de stad in december zo bijzonder mogelijk op te lichten. Vooral in Andalusië hebben steden dit tot een ware kunst verheven, maar Barcelona doet hier niet voor onder. Ook andere plekken in Catalonië zijn trouwens uitbundig verlicht.
Els llums de Sant Pau
In de buurt van de Sagrada Familia kan je de Llums de Sant Pau, de lichten van Sant Pau bekijken. Dat is een lichtspektakel in het voormalige ziekenhuis van Sant Pau, dat tegenwoordig een kantoor van UNESCO is. Van eind november tot na Driekonigen wordt dit complex in de stijl van het Catalaans Modernisme (verwant aan de Art Nouveau of Jugendstil), en vooral de tuinen, indrukwekkend en sprookjesachtig verlicht.
Website van de llums de Sant Pau
Straatverlichting
Nou zijn de llums de Sant Pau wel erg bijzonder, maar traditiegetrouw is heel Barcelona met mooie lichtjes versiert. Van de vlinders op de Passeig de Gracia tot de kroonluchters in Portal de l’Àngel en de circustent van licht op Plaça Catalunya, sommige straten zijn gewoon magisch om in rond te lopen.
De Barcelona Bus Turístic, je weet wel, van die dubbeldekkers, speelt hierop in met een speciale route langs de meest bijzondere straten. De route duurt anderhalf uur, en gaat langs de mooist verlichte plekken van de stad. Passeig de Gracia, Sagrada Familia, de verlichte Torre Agbar, de Arc de Triomf, Avinguda paral·lel, je komt overal langs. En niet alleen de bezienswaardigheden passeren de revu. Een gids in de bus vertelt je onderweg ook over de verschillende lokale kerst- en oudjaarstradities in het Catalaans, Spaans en Engels.
Website Barcelona Christmas Tour
Traditionele lekkernijen proeven
Turrón, nueles en cava zijn de traditionele zoetigheden die bij Kerst horen in Catalonië. Maar er zijn natuurlijk ook andere lekkernijen die met Kerst en de winter te maken hebben. Hoewel niet specifiek Catalaans, eet men in het koude weer graag churros met warme chocolade. En uit Italië zijn de panettones overgewaaid – een razend populair zoet brood waar de Catalanen heel serieus mee omgaan. In de serie wat te doen met de feestdagen in Barcelona en de rest van Catalonië: proeverijen.
Churros
Hoewel churros het hele jaar door wel worden gegeten, is de lekkernij tijdens de winter een stuk populairder, en dan vooral net voor de feestdagen. Churros zijn gefrituurde deegstengels die je onderdompelt in warme chocolade. Dat drankje is een stuk dikker en steviger dan de warme chocolademelk die we in België en Nederland gewend zijn.
Vooral de Carrer de Petritxol in Barcelona, in de wijk Gótico net naast de Rambla, staat bekend als de chocoladestraat. Daar, en ook in de ruimere omgeving rondom de basiliek Santa Maria del Pi, zijn er veel plaatsen om heerlijke churros met warme chocolade te gaan eten. Je vindt er trouwens ook genoeg plekken om die ándere Spaanse kerstlekkernij verkopen: turrón.
Je kan trouwens ook proberen om op andere plaatsen churros te gaan eten. Elk dorp of stadswijk heeft wel een eigen churrería die vaak een stuk authentieker zijn dan die in het centrum van Barcelona. En de kwaliteit hoeft er niet voor onder te doen. Net als met oliebollen in Nederland, wordt er elk jaar een klassement opgesteld van waar de beste churros verkocht worden. Meestal zijn dit in hele normale churrerías, ergens verstopt in een woonbuurt.
Panettone
Het Italiaanse zoete kerstbrood panettone mag ook in Catalonië niet ontbreken met de feestagen. Je vindt het werkelijk in alle bakkerijen en supermarkten. Het bakken van panettone is in Catalonië tot ware kunst verheven. Jaarlijks worden er prestigieuze prijzen voor de beste panettone uitgereikt door de patisserieschool in Barcelona.
In Sant Cugat, een voorstad van Barcelona, maakt patisserie Dolç van de Fransman Yann Duytsche de lekkerste ‘klassieke’ panettone, die met fruit. De lekkerste panettone met chocolade komt uit de bakkerij van patisserie Cal Jan in Torredembarra, in de provincie Tarragona.
Canelones
De dag na Kerst, Sant Esteve (in België en Nederland gewoon Tweede Kerstdag) is een van de belangrijkste familiefeesten in Catalonië. Was het op straat dus al uitgestorven tijdens Kerst, op Sant Esteve is het nog rustiger. Het enige wat je kunt doen, is wat de locals ook doen in familiekring. Eten, eten en eten.
Hou er wel rekening mee dat zowel met Kerst als met Sant Esteve veel restaurants gesloten zijn en dat je dus ruim vantevoren moet reserveren. De kerstmenu’s zijn vaak een stuk duurder dan de normale menu’s, maar je krijgt dan ook wel een vorstelijke maaltijd voorgeschoteld.
Het typische gerecht op Sant Esteve zijn canelones: gevulde deegrollen met bechamel. Meer dan 1 restaurant in Catalonië heeft er zijn reputatie op gebouwd. Boek dus zeker een diner in een restaurant dat canelones op de kaart heeft staan!
Kerst in het Poble Espanyol
Het poble espanyol (Spaans dorp) is een openluchtmuseum op de Montjuic waar bouwstijlen en monumenten uit heel Spanje te zien zijn. Is het normaal gesproken al een bijzondere attractie, in december is het dorp geheel in Kerststemming. Als een levensgrote adventskalender zijn er verspreid door het hele museum achter 24 ramen verrassingen te vinden die iets met Kerst te maken hebben. Als je nog niet weet wat je kunt doen met de feestdagen in Barcelona, is dit zeker een aanrader.
De jaarwisseling
Laten we er geen doekjes om winden: iedereen die wel eens ergens in Catalonië is geweest met Oud en Nieuw en een groot feest verwachtte, is van een koude kermis thuis gekomen. De straten zijn namelijk uitgestorven. Men viert de jaarwisseling met vrienden onder elkaar, in besloten kring en bij iemand thuis.
The place to be om de jaarwisseling in Spanje mee te maken is op de Puerta del Sol in Madrid. Dat plein staat vol met mensen en de nationale televisiezenders doen er direct verslag van het aftellen en het eten van de twaalf druiven. Mocht je toch in Barcelona zijn, dan is het nog het meest de moeite waard om voor 23 uur naar Plaça Espanya te gaan. Vanaf dat plein heb je goed zicht op de grandiose lichtshow in de fonteinen van de Montjuic. En tijdens die show kan je er om middernacht de twaalf druiven eten.
Foto: Jacinta Lluch Valero, Flickr
Geluksdruiven (Uvas de la suerte)
De traditie van het eten van twaalf druiven dateert uit het begin van de twintigste eeuw. Voor voorspoed in het nieuwe jaar eet je op oudjaarsavond om middernacht op elke klokslag een druif. Dit is nog best een hele opgave die wat voorbereiding kan vereisen. Er zijn mensen die vantevoren de velletjes van de druiven pellen om ze sneller weg te werken. Zorg sowieso dat je pitloze druiven hebt.
Je kan het eten van de druiven op twee manieren aanpakken. Of je eet op elke klokslag een druif die je na een keer grof kauwen al doorslikt, of je propt alle druiven in je mond en werkt ze na afloop weg. In dat laatste geval moet je wel je gezelschap met volle mond een gelukkig nieuwjaar wensen.
Zonder het eten van de druiven is je nieuwjaarservaring in Spanje niet compleet. Je kan overal blikjes en pakjes met precies twaalf druiven krijgen. Sommige hotels, restaurants en barren delen ze ook uit.
Muziek in het Palau de la Música
Geïnspireerd op het Nieuwjaarsconcert in Wenen, wordt er sinds dertig jaar ook een nieuwjaarsconcert in het Palau de la Música Catalana in Barcelona georganiseerd. De muziek is ongeveer dezelfde: voornamelijk walsen en polka’s van de familie Strauss in een zeer feestelijke atmosfeer. Voor klassieke muziekliefhebbers in Barcelona is dit een hoogtepunt in het jaar. Als je van deze muziek houdt, is dit concert dus zeker een aanrader. Te meer omdat het meemaken van een concert in dit bijzondere gebouw al een belevenis op zich is.
Met Kerst zelf wordt er in het Palau de la Música trouwens de Notenkraker van Tschaikovski uitgevoerd, een kerstverhaal dat ook al eeuwen meegaat.
De programmering van de feestdagen in het Palau de la Música
Cabalgata: de intocht van de drie koningen
Zoals gezegd duren de feestdagen in Spanje een week langer dan in België of Nederland. En een van de beste evenementen komt het laatst, als de Nederlanders en Belgen al in een winterdepressie aan het wegzakken zijn: Driekoningen.
Driekoningen is in Spanje een kinderfeest, dat je nog het beste kan vergelijken met Sint Nicolaas in België en Nederland. De avond vantevoren komen Melchior, Caspar en Balthasar in een mooie optocht aan in alle steden en dorpen. Dit is meestal een heel stuk spectaculairder dan de Sinterklaasintocht in Nederland en België.
In kustplaatsen gebeurt de aankomst meestal op het strand of in de haven. De koningen gebruiken allerlei soorten voertuigen: boten, wegvoertuigen en zelfs helikopters worden wel eens ingezet. Daarna volgt een optocht door het dorp of de stad. In de optocht rijdt er een groot aantal praalwagens mee. De helpers van de koningen, de pages, verzamelen verlanglijstjes en brieven van kinderen aan de koningen, en delen snoepgoed uit.
De optocht in Barcelona is natuurlijk de grootste en de meest bijzondere. Ook de optocht in Igualada, de oudste van Catalonië, is het bekijken meer dan waard.
Conclusie: wanneer kan je het meest van Barcelona en de rest van Catalonië genieten in december en januari?
Zoals je uit het voorgaande misschien wel duidelijk zal zijn geworden, zijn Barcelona en de rest van Catalonië niet de meest ideale bestemming om Kerst en/of Oud en Nieuw zelf door te brengen. Tijdens de feestdagen zelf zijn er voor de toerist wel wat dingen te doen, maar vaak zijn de verwachtingen toch veel te hoog gespannen.
Betekent dit dat je er beter helemaal niet naartoe gaat in december of januari? Nee. Integendeel.
In de weken voor Kerst zijn Barcelona en de rest van Catalonië een spectaculaire bestemming. Er is van alles wat je kunt doen in aanloop naar de feestdagen: kerstmarkten, Barcelona is prachtig verlicht, lekker eten… En ook na Nieuwjaarsdag heb je er nog een volle week feestsfeer. Alleen al de intocht van de drie koningen is een stedentrip meer dan waard, temeer omdat op de eerste werkdag na Driekoningen de uitverkoop begint!
Meer informatie
Met alle feestdagen voor de deur, staat yourcatalancontact.com deze maand natuurlijk vol met artikelen over welke feestdagen in Catalonië gevierd worden, en hoe de Catalanen dat doen. Ook publiceren we uiteraard nog informatie over administratieve handelingen in, en emigreren naar Catalonië.
Geïnteresseerd? Hou dan onze website goed in de gaten of volg ons op facebook! Je kan je natuurlijk ook opgeven voor onze mailinglijst, zo ontvang je als eerste onze nieuwe artikelen in je inbox.
