Als je met pensioen bent en je gaat in Spanje wonen, dan moet je op termijn rekening houden met de inkomstenbelasting IRPF.
In dit artikel zullen we proberen in grote lijnen een idee te geven van hoe dat zit. Dit is enkel bedoeld als eerste kennismaking. Omdat het om vrij complexe materie gaat, raden we in alle gevallen aan professionele ondersteuning te zoeken. De belastingdienst in Spanje stuurt vaak niet uit zichzelf aanslagen en aanmaningen. Als je dus eenmaal met hen te maken krijgt omdat je je zaken niet goed hebt geregeld is het vaak al te laat. Ze gaan hier vrij snel over tot beslaglegging.
Belangrijk dus om je goed te informeren over de inkomstenbelasting in Spanje als je er met een pensioen gaat wonen.
¿Benieuwd? ¡Vamos!
Fiscaal residentschap in Spanje
Bij een verhuizing naar Spanje wordt je er na verloop van tijd “fiscaal resident”. Dat betekent dat de Spaanse belastingen je als belastingplichtige vaste inwoner gaan beschouwen en dat je dus als zodanig inkomstenbelastingaangifte moet gaan doen.
In het verleden hebben we hier al meerdere malen over geschreven. Zie bijvoorbeeld het artikel: Fiscaal resident in Spanje: wat betekent dat? Een uitleg.
In het kort ben je fiscaal resident in Spanje als je voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Je verblijft 183 dagen in een kalenderjaar, of meer, in Spanje. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn. Het idee is dat je in een kalenderjaar meer in Spanje verbleef, dan erbuiten.
- De kern van je financiële belangen bevindt zich in Spanje. Als je de 183 dagen in een kalenderjaar niet haalt omdat je veel op reis bent, maar je werkt bijvoorbeeld voor een Spaans bedrijf zonder vestigingen buiten Spanje, of je hebt een bedrijf in Spanje (en niet elders), dan ben je ook belastingplichtig in Spanje.
- Je hebt minderjarige afhankelijke kinderen en/of een partner met wie je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap aan bent gegaan, die permanent in Spanje verblijven.
Als je fiscaal resident bent in Spanje, moet je er aangifte doen van al je inkomsten wereldwijd. Dat geldt dus ook voor uitkeringen en pensioengelden uit Nederland of België. Deze worden door de Spaanse belastingdienst en hacienda, het Spaanse Ministerie van Financiën, op dezelfde wijze beschouwd als inkomsten uit arbeid.
Overwinteren of in twee landen verblijven
Veel mensen die niet (meer) hoeven te werken omdat ze een uitkering of pensioen genieten in België of Nederland, wonen niet vast in Spanje, maar gaan er elk jaar een paar maanden naar toe. Er kan dan onduidelijkheid ontstaan over je fiscale residentie.
De eerste maatstaf voor het bepalen van je fiscale woonplaats is de residencia, maar dat is niet het enige waar de belastingdiensten naar kijken. Ze beschouwen ook andere factoren om te bepalen waar je de meeste tijd doorbrengt. Voorbeelden hiervan zijn:
- het verbruik van water en elektriciteit om te bepalen hoeveel dagen je je op een adres bevindt,
- de woonplaats van eventuele minderjarige kinderen, en waar die naar school gaan,
- waar de partner woont,
- waar je verzekeringen af zijn gesloten en je naar de dokter gaat,
- deelname aan het maatschappelijke leven,
- inschrijving bij de gemeente
- etc.
Dit wordt per geval bekeken. Het kan dus gebeuren dat zowel Nederland of België, als Spanje je aanmerkt als fiscaal resident. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je in Nederland of België bij de gemeente ingeschreven staat, maar meer dan de helft van het jaar in je (tweede) huis in Spanje bent en de Spaanse belastingdienst daar lucht van krijgt.
Als er onduidelijkheid bestaat over waar je fiscale woonplaats zich bevindt, doe je er goed aan hulp te zoeken van een fiscaal specialist. Er moet dan namelijk vastgesteld worden waar je fiscale woonplaats zich daadwerkelijk bevindt, en dat officiëel vast laten leggen in het andere land.
Buitenlandverblijf vs emigratie
Het is belangrijk om te weten dat de Nederlandse belastingdienst een buitenlandverblijf van minder dan een jaar niet als emigratie beschouwt. De dienst zal je in dat geval dus ook aanslaan voor de tijd die je in Spanje hebt doorgebracht.
Er kan bij een verblijf van minder dan een jaar dus ook onduidelijkheid ontstaan of je fiscale woonplaats zich in Spanje of in Nederland bevindt. Neem in dit soort gevallen eveneens contact op met een fiscaal specialist.
Belastingverdragen
Dit allemaal gezegd zijnde, je betaalt nooit twee keer belasting voor hetzelfde. Tussen Nederland, België en Spanje zijn er afspraken gemaakt waar je welke belasting betaalt. Hiervoor zijn er verdragen gesloten tussen de verschillende landen. Voor mensen die in Spanje wonen maar een pensioen ontvangen in hun land van herkomst zijn er in die verdragen natuurlijk de ook nodige regelingen opgenomen over het betalen van inkomstenbelasting.
Hoewel het in het eerste jaar van je verblijf in Spanje sowieso aan te raden is een expert in dienst te nemen om naar je situatie te kijken en je aangifte(s) te doen, doe je er goed aan bij onduidelijkheid over je fiscale residentie goede begeleiding te zoeken.
Pensioenen belast in Spanje
Met de meeste Nederlandse en Belgische pensioenen moet je inkomstenbelasting betalen in Spanje als je daar fiscaal resident bent. Hier zijn echter een aantal uitzonderingen op. De belangrijkste uitzondering zijn ambtenarenpensioens. Deze worden altijd in het land van herkomst belast.
Omdat je als fiscaal resident elk jaar in Spanje aangifte doet en inkomstenbelasting betaalt over je buitenlandse pensioen, kan je in Nederland of België de uitkerende instantie verzoeken de inkomstenbelasting niet langer maandelijks in te laten houden. De Belgische of Nederlandse staat dragen dit namelijk niet automatisch aan de Spaanse staat af. Het kan dus een goed idee zijn om een spaarrekening te openen en daar maandelijks een bedrag op te storten. Anders kan het een probleem worden om in juni de belasting in een keer op te hoesten. Verderop gaan we hier wat dieper op in.
Aangifte inkomstenbelasting in Spanje
De aangifte van de Spaanse inkomstenbelasting vindt plaats in de maanden mei en juni, volgend op het jaar waarover je aangifte doet. Voor pensioenen van buiten Spanje gelden in grote lijnen dezelfde voorwaarden en tarieven als voor inkomen uit arbeid van buiten Spanje.
Een van de belangrijkste kenmerken in het Spaanse systeem is, net als in Nederland en België, het progressieve karakter van de belastingen. Dat wil zeggen dat je bij meer inkomsten een hoger percentage belasting betaalt. Pas op: inkomsten waarvoor je in Spanje een vrijstelling krijgt omdat je al in Nederland of België belasting betaalt, tellen vaak wel mee bij het bepalen van dit percentage. Je moet deze inkomsten dus wel opgeven, ook al betaal je er in Spanje geen belasting over.
Voor meer informatie over deze aangifte, zie ook ons artikel: Belastingaangifte inkomstenbelasting IRPF in Spanje 2024.
Aftrekposten en vrijstellingen bij de Spaanse inkomstenbelasting
Er zijn een aantal vrijstellingen waar je met een pensioen misschien gebruik van kunt maken als je in Spanje gaat wonen en er inkomstenbelasting moet betalen.
Om te beginnen bestaat er een volledige vrijstelling van aangifte als je totale bruto inkomen was minder dan €22.000, in je slecht 1 enkele inkomstenbron had. Let op: als tegelijkertijd je inkomen uit verhuur, verzekeringen, sparen en beleggen of een andere tweeede bron van inkomsten had, en dat was meer dan €1.500, geldt er een vrijstelling tot slechts €15.000.
Ook bestaan er belangrijke aftrekposten en zelfs volledige vrijstellingen voor mensen die arbeidsongeschikt zijn verklaard, of een andere handicap hebben. Voor arbeidsongeschiktheid of invaliditeit van 65% of meer kan je in veel gevallen een volledige vrijstelling krijgen. Vanaf 35% kan men aanspraak maken op kortingen.
Als je aanspraak denkt te kunnen maken op een van deze vrijstellingen of kortingen, neem dan contact op met een gestor die gespecialiseerd is in belastingen. Ga zeker niet zelf zitten knutselen in je belastingaangifte.
Belastingen in Nederland en België en belastingplicht in Spanje
Als je eenmaal voor het eerst aangifte hebt gedaan in Spanje, kan je bij het Agencia Tributaria, de Spaanse belastingdienst, een certificado de residencia fiscal aanvragen. Hiermee kan je in Nederland of België aantonen dat je in Spanje belastingplichtig bent. Daarop zal de Nederlandse of Belgische uitkeringsinstantie niet langer iets inhouden voor de inkomstenbelasting in die landen. Je krijgt dan voortaan je bruto pensioen uitbetaald, vaak wat verlaagd omdat men ervan uitgaat dat het levensonderhoud in Spanje lager ligt.
Nederlandse en Belgische pensioensinstanties dragen geen inhoudingen af in Spanje. Daarom doe je er goed aan elke maand wat aan de kant te zetten als je vermoedt dat je boven de drempel uitkomt waarop het doen van aangifte verplicht is. Zoals hierboven gezien, is dat €22.000 als je van een enkele instantie inkomen ontvangt, en €15.000 als dat er twee of meer zijn.
Als je onder die drempel blijft, dan is dat geld dus feitelijk van jou.
Let op: het kan zijn dat de Belgische of Nederlandse belastingdienst vraagt een fiscaal woonplaatsattest (België) of inkomensverklaring voor buitenlands belastingplichtigen (Nederland) in te laten vullen door de Spaanse belastingdienst. De agencia tributaria zal dat niet doen. In plaats daarvan kan je het eerder genoemde certificado de residencia fiscal overleggen. Dat accepteert men in Nederland en België ook.
Belastingaangifte in Nederland of België
Belastingplichtig zijn in Spanje betekent trouwens niet dat je helemaal geen aangifte meer hoeft te doen in Nederland of België. Hoewel de Spaanse wet zegt dat je belasting af moet dragen over je wereldwijde inkomen, en dat dit inderdaad van toepassing is op de meeste pensioenen of uitkeringen uit een ander land, zijn er situaties waarin juist het land van oorsprong belastingen heft.
Deze gevallen zijn allemaal opgenomen in de belastingverdragen tussen Nederland, België en Spanje. Zoals eerder al gezegd, hoef je hierdoor nooit tweemaal belasting te betalen.
Een voorbeeld van inkomen dat niet in Spanje is belast, maar juist in Nederland of België, zijn de overheidspensioenen. Als je een ambtenarenpensioen ontvangt, vraag je bij de Nederlandse belastingdienst of de FOD Financiën in België een verklaring aan waaruit blijkt dat het om zo’n pensioen gaat. Hiermee krijg je in Spanje een vrijstelling.
Ook als je nog vastgoed in Nederland of België hebt, moet je in die landen belastingaangifte doen als niet-resident. Veel van deze zaken zijn namelijk ook belast als je er geen fiscaal resident bent. Dat geldt ook voor bepaalde andere vormen van vermogen.
Omgekeerd wil het Agencia Tributaria, het belastingkantoor in Spanje, eveneens weten waar je elders belasting over betaalt. Dit geldt ook voor zaken waar je in Spanje een vrijstelling voor krijgt omdat er in Nederland of België al belasting over geheven is. Een van de redenen hiervoor is dat dit inkomen meetelt bij het bepalen van het percentage inkomstenbelasting dat je in Spanje moet betalen.
Pas trouwens op met sjoemelen: de Nederlandse, Belgische en Spaanse belastingdiensten controleren actief en wisselen veelvuldig informatie met elkaar uit. De kans is groot dat je tegen de lamp loopt als je de verschillende aangiftes al dan niet bewust verkeerd invult, met de nodige gevolgen van dien.
Hypotheekrenteaftrek
Onder zeer strikte voorwaarden kan je recht op hypotheekrenteaftrek hebben als je geen fiscaal resident meer bent in Nederland. Je moet hiervoor een zogenaamd kwalificerend buitenlands belastingplichtige zijn.
Dit ben je als je wereldwijde verzamelinkomen voor tenminste 90% uit Nederland komt, en als je niet al in een ander land voor hypotheekrenteaftrek in aanmerking komt. Die laatste bepaling is niet op Spanje van toepassing want daar bestaat er geen hypotheekrenteaftrek.
Het bepalen van het Nederlandse deel van het verzamelinkomen gaat volgens Nederlandse voorschriften. Als fiscaal resident in Spanje moet je hiervoor een inkomensverklaring van de agencia tributaria, de Spaanse belastingdienst, bij de Nederlandse belastingen overleggen.
Let hierbij op dat je inkomsten uit vermogen in het woonland belast worden. Als je dus flink wat rendament hebt op spaargeld, of je hebt een erfenis ontvangen, en je bent fiscaal resident in Spanje, dan telt dat voor de Nederlandse belastingen mee als buitenlands inkomen. Dit is ongeacht waar de erfenis of het spaargeld in eerste instantie vandaan komt.
Verdere vragen? Ondersteuning nodig?
Het is altijd aan te raden de aangifte van je inkomstenbelasting in Spanje door een specialist te laten doen als je een buitenlands pensioen ontvangt. De informatie in dit artikel kan niet als voldoende beschouwd worden om dit zelf te regelen.
Wij van yourcatalancontact.com kunnen de aangifte voor je verzorgen. Maar ook voor verdere vragen of opmerkingen over wonen in Spanje met een uitkering of pensioen uit Nederland of België, kan je ons contacteren op info@yourcatalancontact.com.
Als je graag op de hoogte wilt blijven van onze laatste artikelen over de Spaanse bureaucratie, kan je je opgeven voor onze nieuwsbrief en onze facebookpagina volgen.
Zie je door de bomen het bos niet meer? Moet je aangifte doen, maar geen idee hoe en wat? Of brandt je er gewoon liever je vingers niet aan?
Geen zorgen! In samenwerking met een belastingdeskundige gespecialiseerd in expats, kunnen wij de aangifte voor de inkomstenbelasting in Spanje verzorgen.
