Ook voor Belgen die in Spanje wonen en bij een consulaat ingeschreven staan, geldt de stemplicht. Het is dus zaak tijdig uit te zoeken hoe je kunt stemmen vanuit het buitenland. In dit artikel proberen we daar wat ligt op te werpen.
Twee weken geleden schreven we al voor onze Nederlandse lezers hoe zij vanuit het buitenland kunnen stemmen in het artikel: Stemmen vanuit het buitenland voor Nederlanders, een uitleg.
Bij voorbaat onze excuses aan de Belgische lezers als de woordkeuze bij tijden vreemd lijkt. Dit artikel is namelijk geschreven door een kees. Maar zoals je van ons gewend bent, hebben we een en ander wel goed uitgezocht, om een zo grondig mogelijk artikel te schrijven.
¿Benieuwd? ¡Vamos!
Stemplicht en in Spanje wonen
Belgen die in Spanje wonen hebben stemrecht voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Europese verkiezingen.Zij hebben dus geen stemrecht voor verkiezingen op andere niveaus, zoals bijvoorbeeld het Vlaams parlement, gemeente- of provincieraden.De stemplicht geldt voor een ieder die ingeschreven is bij een consulaire post. Om dit goed te regelen, vul je bij je inschrijving bij het consulaat een speciaal formulier in. Maar ook als je dat tijdens de inschrijving niet hebt gedaan, kan je dat later op elk gewenst moment alsnog doen.Inschrijven consulaat
Het wordt aangeraden je in te schrijven in het bevolkingsregister van een consulaat op het moment dat je naar het buitenland verhuist. Het consulaat vervult voor Belgen in het buitenland dezelfde funcies als de gemeente in België. Hieronder vallen ondermeer de uitgifte van een nieuwe eID, paspoort of attesten. Zonder deze inschrijving kan je dat dus niet regelen. Het betekent echter ook dat vanaf het moment dat je ingeschreven staat bij een consulaat in Spanje, de stemplicht geldt.
Bij welk consulaat je je in dient te schrijven, hangt af van de Spaanse regio en/of provincie waar je gaat wonen.
- Regio’s Aragón, Catalonië en de Balearen: consulaat Barcelona
- Provincies Malaga, Almería en Granada, en de regio’s Murcia en Valencia (Valencia, Castellón en Alicante): consulaat Alicante
- Canarische eilanden: consulaat Santa Cruz de Tenerife
- Alle overige provincies: consulaat generaal in Madrid.
Procedure
Als je over een eID (elektronische identiteitskaart) met kaartlezer beschikt, geschiedt de inschrijving per internet. Ga naar de website van het consulaat dat bij jouw provincie hoort om je daar in te schrijven.
Heb je geen eID of kaartlezer, dan kan je het document ook downloaden, invullen en terugsturen per mail, of uitprinten en met per post opsturen. Op de pagina van het consulaat dat de provincie in Spanje bedient waar je gaat wonen, kan je het formulier vinden.
Bij het inschrijfformulier zit ook een registratieformulier als kiezer wonend buiten België, in de EU. Er zit tevens een machtigingsformulier bij indien je iemand wil machtigen om voor je te stemmen. Je kan overigens ook zelf stemmen bij het consulaat. Hierover later meer.
De voorwaarden om je in te schrijven bij het consulaat zijn de volgende:
- Je moet Belg zijn
- Je moet niet meer in België ingeschreven staan (dus beschikken over model 8)
- Zoals gezegd, bij inschrijving via het internet moet je in het bezit zijn van een e-ID (elektronische identiteitskaart) waar je de PIN code van kent, en een kaartlezer.
Nadat je deze documenten op hebt gestuurd, ontvang je een email ter bevestiging.
Let op: het duur tussen de vier en vijf maanden voor je inschrijving als kiezer in het buitenland effectief is.
Voor alle procedures, formulieren, en het inschrijven per internet, klik op deze link.
Deelnemen aan de verkiezingen
Gemeente van aanhechting
Ook als je in het buitenland woont, stem je mee in een Belgische gemeente. Dit wordt de gemeente van aanhechting genoemd.
Je kan deze gemeente niet vrij kiezen. De toewijzing volgt een aantal criteria. Stapsgewijs zijn dat de volgende criteria:
- De gemeente waar je het (laatst) hebt ingeschreven gestaan
- Als dat er geen is, dan de Belgische gemeente waar je geboren bent
- Was dat niet in België, dan de gemeente waar je vader of moeder het laatst heeft ingeschreven gestaan.
- Als dat niet van toepassing is, de gemeente waar de partner of een ex-partner (uit huwelijk of geregistreerde samenleving) staat ingeschreven of heeft ingeschreven gestaan.
- Bij gebreke daaraan, de gemeente waar een bloedverwant tot de derde graad staat ingeschreven of heeft gestaan, of waar een voorouder heeft ingeschreven gestaan.
- Als ook hier geen sprake van is, dan word je toegewezen aan de gemeente Brussel.
Punt 1 tot en met 5 moeten onderbouwd worden met bewijsstukken, of middels een verklaring op het erewoord.
Stem uitbrengen
Je kan op 5 verschillende manieren je stem uitbrengen. Op het moment dat je je inschrijft als kiezer in het buitenland bij het consulaat in Spanje, moet je al aangeven op welke manier je aan de stemplicht wenst te voldoen. Je kan dit op elk gewenst moment wijzigen, maar hou er rekening mee dat het tussen de 4 en 5 maanden kost om deze wijziging te verwerken.
Persoonlijk in België
Om te beginnen kan je persoonlijk gaan stemmen in de aanhechtingsgemeente in België. Heb je hiervoor gekozen, dan ontvang je 15 dagen voor de verkiezingen per post een uitnodiging op je adres in het buitenland dat bij het consulaat bekend is.
Per volmacht in België
Als je zelf niet naar België gaat op de verkiezingsdag, kan je iemand aanwijzen die in dezelfde gemeente moet stemmen als jij. Dat kan iemand zijn die daar woont. Het kan ook iemand zijn die eveneens in het buitenland woont, maar persoonlijk in dezelfde aanhechtingsgemeente in België gaat stemmen.
Degene die de volmacht ontvangt, mag niet nog een volmacht hebben van een andere persoon. Ook moet de volmachtdrager zelf stemgerechtigd zijn in België, en akkoord zijn met het uitvoeren van de volmacht. De volmachtdrager ontvangt een uittreksel van de volmacht, die moet worden meegenomen naar het stembureau.
Persoonlijk op het consulaat
De derde mogelijkheid is je stem uit te brengen op het Belgische consulaat. Als je ervoor kiest om zelf aan de stemplicht te voldoen op het consulaat in Spanje, dan ontvang je 15 dagen voor de verkiezingen een oproep. Deze komt uiteraard aan op het adres dat bij het consulaat bekend is.
Het stembureau in het consulaat is geopend op de woensdag voordat de verkiezingen in België plaatsvinden, tussen 13 en 21 uur.
Per volmacht op het consulaat
Je kan je volmacht aan een andere Belg afgeven die ingeschreven staat bij hetzelfde consulaat. De gemeente van aanhechting moet daarentegen niet noodzakelijkerwijs dezelfde zijn.
Ook hier geldt dat de volmachtdrager stemgerechtigd moet zijn in België, slechts 1 volmacht mag hebben en zelf akkoord moet zijn. De volmachtdrager ontvangt een uittreksel van de volmacht, die moet worden meegenomen naar het stembureau.
Per brief
De laatste mogelijkheid om aan de stemplicht te voldoen als je in Spanje woont, is je stem uit te brengen per brief.
De documenten om te kunnen stemmen worden dan op z’n vroegst 24 dagen voor de verkiezingen vanuit België verstuurd. Ze moeten uiterlijk op de verkiezingsdag terug in België toegekomen zijn. Met de soms wat haperende postbezorging in Spanje, kunnen deze termijnen te kort zijn. Neem dit mee in je overweging voordat je deze mogelijkheid kiest.
Europese verkiezingen
Als je permanent in Spanje verblijft, dien je voor de Europese verkiezingen aan te geven of je in Spanje of in België wilt stemmen. Het is niet mogelijk om in beide landen te stemmen. Indien je ervoor kiest in Spanje te stemmen, ben je niet gebonden aan de stemplicht.
Wens je in België mee te stemmen, dan volg je dezelfde procedure als voor de federale verkiezingen zoals in dit artikel beschreven. Als je in Spanje wilt stemmen, schrijf je je in dat land in als kiezer. Deze procedure is hetzelfde als om je in te schrijven als kiezer voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hoe je dat doet, lees je in ons artikel Stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen in Spanje: een uitleg
Verdere vragen of opmerkingen?
Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van het bovenstaande? Aarzel dan zeker niet contact met ons op te nemen. Dat kan door middel van ons contactformulier, of door ons een mail te sturen naar: info@yourcatalancontact.com.
Normaal gesproken schrijven we niet over de Belgische, maar over de Spaanse bureaucratie. Wil je op de hoogte blijven? Dan kan je je opgeven voor onze nieuwsbrief en ons volgen op facebook.
