De tarjeta sanitaria is de gezondheidspas die toegang geeft tot de publieke gezondheidszorg in Spanje. De pas is in verschillende regio’s onder andere namen bekend: SIP-kaart of CIP-kaart, CatSalut-kaart, tarjeta sanitaria individual… Zonder deze pas krijg je geen huisarts toegewezen in je lokale centro médico of ambulatorio. Je kan dan ook niet terecht in openbare ziekenhuizen voor specialistische zorg. Het is dus vrij belangrijk een gezondheidspas te hebben als je definitief in Spanje gaat wonen, hoewel niet volledig onmisbaar.
Vorige week hebben we gekeken hoe je recht krijgt op toegang tot de publieke zorgverlening als je in Spanje gaat werken. Maar daarmee ben je er nog niet: je daarna ook deze pas nog aanvragen. Ook als je niet in Spanje werkt, maar een uitkering of pensioen geniet, kom je mogelijk in aanmerking voor een gezondheidspas.
¿Benieuwd? ¡Vamos!
Toegang tot het Spaanse zorgstelsel
Voordat we het over de tarjeta sanitaria kunnen hebben, is het belangrijk te begrijpen hoe de zorg er is georganiseerd. In de grondwet van 1978, aangenomen na de dood van Franco, is bepaald dat de regio’s (comunidades autónomas) verregaande bevoegdheden hebben over de gezondheidszorg. Hier is in 1986 een begin mee gemaakt, en in 2003 is het zorgsysteem zelfs helemaal overgedragen aan de regio’s.
Sindsdien heeft het nationale ministerie van volksgezondheid enkel nog een coördinerende functie tussen de verschillende regio’s.
Om meer te weten over het Spaanse zorgstelsel in het algemeen, hoe het werkt en welke kosten gedekt worden, zie ook ons artikel De gezondheidszorg in Spanje: wat moet je weten?
Seguridad Social
De decentralisatie van het zorgstelsel verschilt van de Seguridad Social, de organisatie die de gezondheidszorg financiert. De Seguridad Social is namelijk (nog) wel centraal geregeld. Deze instantie is onderdeel van de nationale overheid. De Seguridad socialverzamelt de sociale premies van alle werkzame inwoners van Spanje, en verdeelt die vervolgens over (onder andere) de regionale zorgsystemen. Als je in Spanje woont en werkt, of dat nou is als zelfstandige of in loondienst voor een Spaans of een buitenlands bedrijf, ben je verplicht aangemeld bij de Seguridad Social.
Hierdoor zijn het inschrijven bij de Seguridad Social en het aanvragen van de tarjeta sanitaria dus twee verschillende stappen tijdens je immigratieproces in Spanje. Het eerste doe je bij een onderdeel van de nationale overheid, het tweede doe je bij de regionale overheid. Als je naar Spanje verhuist, vraag je eerst een Seguridad Social-nummer aan. Met dat nummer kan je een tarjeta sanitaria aanvragen.
Klik hier om meer te lezen over de Seguridad Social, en hoe je je er in kunt schrijven.
Buitenlandse uitkering
Als je een uitkering of pensioen ontvangt uit het buitenland, kan je je ook inschrijven bij de Seguridad Social. Je kan dan immers geen premie afdragen.
Tussen de Europese landen is afgesproken dat als iemand als uitkerings- of pensioensgerechtigde in een van de landen recht heeft op basisdekking van de ziektekosten, en men kan deze uitkering blijven doorontvangen in een ander land, de persoon in dit andere land ook recht heeft op die basisdekking.
Om deze dekking mee te nemen, vraag je in het land waar je de basisdekking hebt om een S1 document. Dit doe je zowel voor de persoon die de uitkering of het pensioen ontvangt, als degenen die economisch van hem of haar afhankelijk zijn.
Een S1 formulier toont aan dat je elders in de Europese Unie recht hebt op basiszorg, en automatisch in Spanje dus ook. Dit formulier kan je in Nederland verkrijgen bij het CAK. In Vlaanderen kunnen dat verschillende instanties zijn. Contacteer voor meer informatie je uitkerende instantie.
Tarjeta sanitaria
Als je recht hebt op toegang tot het publieke zorgstelsel, kan je bij een regionaal ministerie van volksgezondheid een tarjeta sanitaria aanvragen. In de meeste regio’s heet dat ministerie Consejería de Salud of Consejería de Sanidad (Valencia: Conselleria de Sanitat Universal i Salut Pública, Catalonië: Departament de Salut).
De kaart heeft in verschillende regio’s een andere naam. In de Comunidad Valenciana (waar ook de Costa Blanca onder valt) is het de SIP-kaart. In Catalonië heet hij de CatSalut-kaart, in Andalusië en de meeste andere regio’s heet hij de tarjeta sanitaria individual (TSI). De regio’s erkennen elkaars kaarten, waardoor je met de kaart van jouw regio in heel Spanje terecht kunt.
De kaart is je waarborg voor de toegang tot de publieke gezondheidszorg. Bij alle openbare zorginstellingen, dus bij centros médicos (huisartsenposten), ziekenhuizen, laboratoria, overal zal je de kaart moeten tonen. In de meeste regio’s zijn ook voorgeschreven medicijnen op vertoon van de pas in een apotheek (farmacia) gratis, of betaal je slechts een kleine eigen bijdrage.
En het lijkt misschien een open deur: maar de kaart is persoonsgebonden. Dit is niet alleen om te voorkomen dat mensen die geen recht hebben op publieke zorg er toch gebruik van maken. Je persoonlijke patiëntendossier is aan de kaart gekoppeld.
Kaart aanvragen
Hierboven hebben we gezien in welke gevallen je recht hebt op de kaart. Dat is het geval als je in Spanje werkt en premies afdraagt aan de Seguridad Social, of als je uit een ander Europees land een uitkering of pensioen ontvangt, dat in dat land ook recht biedt op basiszorg.
Zoals te verwachten valt, zijn de procedures verschillend al naar gelang de regio. In bijna alle gevallen kunnen ze je aanvraag aannemen aan de receptie van het centro médico, centro de salud of het centro de atención primaria (CAP). Als ze daar de aanvraag niet aannemen, kunnen ze je in ieder geval vertellen waar je wel moet zijn. In sommige regio’s is het ook mogelijk over internet. Dit zijn Madrid, Catalonië, de Comunidad Valenciana en Galicië.
De vereiste documenten zijn in alle regio’s anders, maar je moet in ieder geval aantonen recht te hebben op het Spaanse ziekenfonds. Neem contact op met je lokale centro médico om te weten welke documenten er in jouw regio nodig zijn. Vraag dan ook of het mogelijk is om alvast een voorlopige pas te krijgen, en welke documenten daarvoor nodig zijn.
Medisch dossier
In principe is je medisch dossier aan de tarjeta sanitaria gekoppeld. Deze is opgeslagen in het archief van de regionale zorgverlener. Dat betekent dus dat andere regionale zorgverleners er niet meteen toegang toe hebben, mocht je bijvoorbeeld in een andere regio naar de dokter of het ziekenhuis toe moeten. Als je verhuist en in een andere regio gaat wonen, kan het ook even duren voordat je nieuwe zorgverlener je medische dossier heeft opgevraagd en overgezet.
Als je voor het eerst naar Spanje komt, is het belangrijk in Nederland of België je eigen medisch dossier op te vragen en het in Spanje weer in te leveren. Waarschijnlijk moet je het laten vertalen.
Kopie aanvragen
Als je je kaart kwijt bent geraakt, of hij is gestolen, zijn er twee manieren om aan een kopie te komen. De eerste optie is naar je centro médico (ook wel ambulatorio of Centro de Atención Primaria – CAP genoemd) te gaan met je identiteitsbewijs en je NIE. Als je op een ander adres woont dan ze in het systeem hebben staan, zal je ook een volante de padrón (empronamiento) mee moeten nemen. In het centro médico zullen ze een nieuwe kaar voor je aanvragen. In de meeste gevallen krijg je de nieuwe kaart een paar weken later thuis opgestuurd. In sommige regio’s moet je hem af gaan halen in het centro médico.
De tweede mogelijkheid is om op internet een kopie aan te vragen. Hiervoor heb je meestal wel een digitale handtekening of -certificaat nodig. Hieronder vind je een lijst met links naar de sites van elke regio waar je een kopie van de kaart aan kunt vragen.
Let op: in de meeste regio’s zijn er kosten verbonden aan het vragen van een kopie van je tarjeta sanitaria.
Ondersteuning
Deze maand gaan we verder in op de gezondheidszorg in Spanje. Wil je graag op de hoogte blijven over onze nieuwste artikels? Of over de Spaanse bureaucratie in het algemeen, omdat je bijvoorbeeld van plan bent te emigreren of er een twee woning te kopen? Hou onze facebookpagina goed in de gaten en schrijf je in op onze nieuwsbrief!
Als je vragen of opmerkingen hebt naar aanleiding van het bovenstaand, dan kan je contact met ons opnemen via ons contactformulier of door ons een mail te sturen op info@yourcatalancontact.com.
Knettergek van de Spaanse bureaucratie? Klaar met al die regeltjes en voorwaarden? Kan je geen formulier meer zien? Geen paniek!
Wij van yourcatalancontact kunnen deels, en in sommige regio’s volledig, het proces van aanvragen van de tarjeta sanitaria van je overnemen. We bereiden het volledige dossier voor, controleren alle documenten en indien mogelijk dienen we de aanvraag voor je in.
Klik op de afbeelding, of klik hier voor meer informatie.
Hallo,
Gisteren ging ik naar de dokter met mijn bronchitis. Daarvoor heeft zij medicatie voorgeschreven en heb ik die ook gekregen. Mijn gebruikelijke medicatie waaronder depressiva wilde zij niet voorschrijven en ze wilde ook niet vertellen waarom niet (misschien omdat mijn spaans nog niet goed genoeg is) dat moest ik maar aan de balie beneden vragen. De balie beneden wilde dat ook niet doen omdat het aan de dokter was om dat uit te leggen. Ik ben resident en heb een sip kaart maar dat is schijnbaar niet voldoende. Wat heb ik nodig??
Hallo Monique,
In Spanje is in principe je huisarts verantwoordelijk voor het voorschrijven van medicijnen, en ook in dit geval. Het zou interessant zijn te weten waarom de huisarts je de antidepressiva niet voor wil schrijven. Ik stuur je een email om dit even rustig per telefoon te bespreken.
We verblijven tijdelijk op la Gomera is zo’n s 1 formulier dan ook nodig? En valt de tandarts er ook onder?
Vr gr Marja
Hallo Marja,
Als je tijdelijk in Spanje verblijft, is de Europese gezondheidspas voldoende. De tandarts valt er niet onder.
Hallo ik woon in spanje ben resident heb alle documenten maar ik heb geen uitkering en werk hier niet ben 58 jaar kan ik wel een sipkaartje krijgen?
Hallo Johan,
Als je de residencia en een empadronamiento hebt, kan je in principe een tijdelijke SIP kaart krijgen. Het kan zijn dat je voor een definitieve SIP kaart moet tonen ingeschreven te staan bij de seguridad social (daarvoor moet je in Spanje werken of gewerkt hebben), of vanuit Nederland recht te hebben op dekking (dat is vaak alleen zo als je een uitkering of pensioen geniet).
Goedemiddag,
Hoelang is mijn SIP kaart geldig als ik tussen twee banen zit?
In principe blijft die geldig zolang je in Spanje blijft wonen.
Ik woon in Spanje en heb een EHIC kaart van het CAK in Nederland. Dient deze kaart vervangen te worden door een Spaanse EHIC kaart?
Als ik op vakantie naar Nederland ga zal men misschien zeggen dat ik geen recht heb op vergoeding omdat er NL op de EHIC kaart staat
Dat klopt.
Een Spaanse EHIC-kaart vraag je aan bij het Instituto Nacional de la Seguridad Social (INSS).